Hoewel het financieel steeds beter gaat met Cambodja, stijgt het aantal weeshuizen. De weeshuisindustrie is een lucratieve business, blijkt uit een reportage van KRO Brandpunt. Better Care Network Netherlands raadt vrijwilligers af om naar weeshuizen te gaan. "Kinderen kunnen hun hele leven last hebben van hechtingsproblemen."
Verschillende weeshuizen geven een onderkomen aan kinderen die eigenlijk nog bij familie kunnen wonen. Op deze manier stroomt het geld binnen via toeristen en vrijwilligers. De reportage laat onder meer zien dat toeristen grote zakken rijst kopen voor het weeshuis, die nooit door de kinderen worden gegeten. De rijst gaat terug naar de markt, wordt weer gekocht door andere toeristen en het verhaal begint opnieuw. Maar liefst 76% van de kinderen die in een weeshuis wonen, heeft nog één of beide ouders. De term ‘weeshuis’ klopt dus eigenlijk niet.
Hechtingsproblemen
Een alarmerend verhaal, zeker gezien de populariteit onder westerse toeristen om vrijwilligerswerk te doen in een weeshuis. Ze geven de kinderen aandacht en bouwen een band op, om na een paar weken weer afscheid te nemen. De vaak jonge westerlingen denken de kinderen een positief steuntje in de rug te geven, maar het kan juist schadelijk zijn voor kinderen, is het standpunt van Better Care Network Netherlands. Dit is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties dat de hulp aan kinderen zonder adequate ouderlijke zorg wil verbeteren. “Het tijdelijke contact dat de kinderen met de vrijwilligers hebben, kan tot hechtingsproblemen leiden waar kinderen hun hele leven last van kunnen hebben. Wij adviseren (toekomstige) vrijwilligers met deze reden om niet in kindertehuizen te gaan werken en vooral niet de rol van verzorger op zich te nemen”, zegt Better Care Network-coördinator Lotte Ghielen.
Een laatste redmiddel
“Hulp zou eigenlijk gericht moeten zijn op het ondersteunen van kwetsbare gezinnen, zodat ze zelf voor hun kinderen kunnen zorgen. Een kinderhuis zou alleen een laatste redmiddel moeten zijn, voor kinderen die echt door niemand anders kunnen worden opgevangen. Als een kinderhuis de enige optie is, zorg dan dat dit kleinschalig is en dat kinderen vaste verzorgers hebben. Probeer altijd een gezinsomgeving te creëren, dit is de beste plek voor kinderen om op te groeien en daarnaast hebben kinderen ook het recht om in een gezin op te groeien”, vertelt Ghielen uit ervaring, na gewoond te hebben in Cambodja.
Do's en don'ts
In Cambodja bestaan er inmiddels campagnes om deze business tegen te gaan, maar het probleem doet zich niet alleen daar voor. Ook in bijvoorbeeld Ghana komen dit soort praktijken aan het licht. Better Care Network Netherlands wil daarom toekomstige vrijwilligers inlichten over de do’s en don’ts van vrijwilligerswerk met kinderen. Op de Wereldwijzer vrijwilligersdag op 22 maart geven ze een speciale workshop over waar je op moet letten. “Waar moet je op letten als je in je werk in aanraking komt met kinderen? Het is belangrijk om te kijken waar je eigen kennis en vaardigheden liggen en probeer op die manier iets bij te dragen aan de situatie van de kinderen in een land”, zegt Ghielen.
Richtlijnen
Volgens Ghielen krijgen reisorganisaties die vrijwilligerswerk aanbieden steeds vaker vragen van potentiële deelnemers die willen weten hoe de vork in de steel zit. “Gelukkig weten we steeds meer organisaties, vooral particuliere initiatieven, te bereiken”, weet Ghielen. “We hebben richtlijnen ontwikkeld waarmee we de organisaties die werken met vrijwilligers proberen te helpen om te zorgen dat de aanwezigheid van vrijwilligers een positief effect heeft op de kinderen en geen schade toebrengt.”
Beeld: Flickr/Joe Mazzola
