Achtergrond

Dan maar een kind

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Vermoeid zet de Somalische Halima haar koffer neer en ploft op een stoel in de ontvangstruimte van het aanmeldcentrum. Vandaag is haar zevende maand aangebroken. Een asielzoekerscentrum is niet leuk, buiten is het nog altijd minder. Gelukkig vindt de IND het ook geen gezicht; een hoogzwangere vrouw zwervend op straat. Vanaf zes weken voor tot zes weken na de bevalling kan een zwangere uitgeprocedeerde asielzoekster een verzoek tot uitstel van vertrek van de IND aanvragen en heeft ze recht op opvang.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”16543″,”attributes”:{“alt”:””,”class”:”media-image”,”style”:”height: 201px; width: 300px; float: right;”}}]]’Je kunt altijd nog zwanger worden, dan heb je wellicht nog een kans,’ schijnt haar advocaat geopperd te hebben. Halima nam het ‘advies’ ter harte. Je maagdelijkheid – in Somalië een kostbaar bezit dat met naald en draad wordt verdedigd – in ruil voor een verblijfsstatus. Ze was de schaamte al lang voorbij. Een berekenende daad? Ja. Maar ook een wanhopige.

Niet dat Halima enige kans maakt op een verblijfsvergunning, evenmin als de meeste Somaliërs. Ze is ruim drie jaar in Nederland maar nog geen stap dichter bij een status dan de eerste dag dat ze Ter Apel binnenliep. Halima heeft gelogen over haar plaats van afkomst, zegt de IND. En dus werd haar aanvraag afgewezen en moet ze terugkeren. Maar ze wil niet terug naar Somalië. Niemand wil dat.

Het grootste deel van het land ligt in puin, meer dan twintig jaar is er geen werkend centraal bestuur. Maar volgens onze minister zijn sommige gebieden veilig genoeg om terug te keren. In hoofdstad Mogadishu is de situatie dusdanig ernstig dat daar niemand naartoe wordt teruggestuurd. Maar er snel doorheen reizen op weg naar Centraal of Zuid-Somalië moest kunnen, stelde de minister. Al-Shabaab? De vreemdeling kan volgens de minister prima terug als hij/ zij ‘recent in Somalië heeft verbleven en/of in staat kan worden geacht zich te gedragen conform de regels die Al Shabaab oplegt’.

Hoe stelt de minister zich dat precies voor? Volgens het laatste ambtsbericht maakt de islamitische terreurorganisatie zich schuldig aan willekeurige arrestaties en gedwongen rekrutering. Moet de terugkeerder zich daar aan conformeren? Kleine kans dat Halima, ongehuwd maar wel met kind, voldoet aan de strikt islamitische leefregels.

Na twee jaar in azc’s Burgum en Drachten heeft Halima al een jaar geen recht meer op opvang. Inmiddels kent ze alle parkjes, leegstaande huizen, noodopvang, kerken en bijbehorende vrijwilligers van Noord-Nederland. Ze is niet de enige. Afgelopen jaar werd steeds zichtbaarder dat grote aantallen Somaliërs in Nederland op straat leven. Wat begon met een eenmalige actie in de winter van 2011, ‘Occupy Ter Apel’, is uitgegroeid uit tot een terugkerend fenomeen: tentenkampen buiten de hekken van asielzoekers- en vertrekcentra. In de provisorische tenten zitten ook zwangere vrouwen (nog onder de zes weken grens).

Minister Leers werd teruggefloten. Somaliërs kunnen momenteel niet worden uitgezet oordeelde de Raad van State onlangs. Goed nieuws voor Halima en landgenoten. Maar wat nu? Komen de Somaliërs die uit vreemdelingenbewaring worden vrijgelaten op straat terecht of worden ze door het COA opgevangen? En waar moeten de honderden Somaliërs die al op straat leven heen?

De minister heeft er nog niets over gezegd. Maar, een verblijfsvergunning kunnen ze vergeten, deelde hij recentelijk aan demonstrerende kampeerders bij Den Bosch mee. Sterker nog, hij zal zich blijven inzetten voor het vinden van mogelijkheden voor gedwongen terugkeer van Somaliërs.

Uitgeprocedeerd is wegwezen, zeggen tegenstanders van ‘soft beleid’. Maar heeft Nederland niet de verantwoordelijkheid voor iedereen die in Nederland verblijft? Zeker als terugkeer praktisch onmogelijk is?

De komende 12 weken zit Halima in ieder geval goed. Een verblijfsvergunning omdat een kind in Nederland is geboren krijgt niemand. Maar recht op opvang heeft ze wel. Halima streelt haar buik, het kind is rustig vandaag. Alsof het aanvoelt dat het na maanden van omzwervingen in rustiger vaarwater is beland. Voorlopig heeft ze een dak boven haar hoofd. En die verblijfsstatus, ach die komt nog wel, daar is ze van overtuigd. Ook trieste levens kunnen enige verbetering vertonen.

 

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons