Achtergrond

‘Wit is ook een kleur’ is duidelijk niet voor mij gemaakt

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Om de liveblog te volgen, kun je hier de documentaire bekijken:

Minuut 0.00

De docu gaat zo beginnen en dan zit ik met Bounty op de bank… Okay. Dit is misschien niet de juiste snack voor deze film. Ik denk dat er nog wat vijgen in huis zijn. Even in de snackmand kijken. 

01.00 

Waar is dit? Wie zijn die mensen? Is dit een 'witte' traditie? Het doet me gelijk denken aan die voxpops [red: bekend tv rubriek waarbij mensen op straat hun mening gevraagd worden] in derdewereldlanden waar VPRO reisjournalisten de namen van de geïnterviewden niet noteert. Vanaf minuut 1 dus al institutioneel zelfkritiek. Nice. Dit wordt goed. 

02.15

Okay. Sodeju zeg. Even een opsomming: iemand wil 'blank' gebruiken in plaats van wit, een ander wil niet antwoorden, een witte vrouw heeft jungle fever en wil 'beige' kinderen, een ander hijst de VOC vlag terwijl ze het een multinational noemt. Dus de film is eigenlijk al voorbij voordat de titel in beeld komt. Waarom volgen er nog 49 minuten? Dit is het toch wel voor mij. 

De film is eigenlijk al voorbij voordat de titel in beeld komt. Waarom volgen er nog 49 minuten?

02.48 

Een kinderpsycholoog die dus racistische zooi op Sunny's Facebook heeft geplaatst. Ik vind het niet kunnen dat Sunny zijn naam niet bekend maakt. Als hij het zelf openbaar heeft geplaatst op Facebook, en Sunny hem kon traceren, wilt hij dus dat mensen weten dat hij dit heeft gezegd. Ouders moeten gewaarschuwd worden. Stel je voor dat je je kind van welke afkomst dan ook in een kamer met zo iemand laat. 

04.45

Kunnen we kappen met deze mensen bezorgd noemen? Dit is tuig van de richel. Hen met eufemistische termen bedekken en hun destructie zien als uiting van een existentiële angst is wit privilege. Behalve Femke Kaulingfreks heb ik niemand het verzet van raciaal en etnisch gemarginaliseerde jongeren op dezelfde manier zien benoemen. 

05.30

Ja, u bent een racist. [[[red: dit is een uitspraak van Quinsy Gario en volgens het openbare ministerie van Den Haag mag hij deze uitspraak doen] red: Jan Roos deed in november 2014 aangifte tegen Quinsy omdat hij hem op twitter een racist noemde] red: Quinsy kent het gevaar van mensen een racist noemen en hoe het dan afleidt van wat mensen doen, maar in dit geval is het nodig om te zeggen]

06.12

Maar die vrouw in het blauw zegt toch in feite hetzelfde als die jongen? Nog erger, ze haalt geld op om mensen in een levende hel te houden. Hoezo is zij dan wél een weldenkend, progressief iemand en hij niet? Wat stellen die twee woorden en die identiteit nog voor als zij er ook onder valt?

06.35

Sinan! Precies! En het zijn hoogopgeleide mensen binnen alle overheidslagen die racistisch beleid opstellen en uitvoeren. Niet die jongen die Marokaanse Nederlanders in elkaar wil slaan. De bierlucht die je van het beeld af kan ruiken houdt hem waarschijnlijk uit die invloedssferen. Zelfs dat is eigenlijk geen diskwalificatie als je naar sommige politici en voormalige politici kijkt. 

07.51

Ik snap het even niet. Integratie is toch niet hetzelfde als jezelf in iemand kunnen verplaatsen? En waarom moeten witte mensen zich in anderen kunnen verplaatsen voordat ze luisteren naar wat er gezegd wordt? Samenleven en gerechtigheid heeft niks met verplaatsing in iemand te maken, maar gewoon de ander voor mens aanzien. Ik werd niet gevraagd om mezelf in Hegel of Kant te verplaatsen toen hun inzichten als feiten aan mij werden gepresenteerd. 

08.33

[moeilijk kijkende emoji] Car crash waiting to happen. Je weet gewoon dat de zmv-deelnemers [red: zmv is een term bedacht in de jaren 80 door vrouwen die hun situatie wilde duiden en solidariteit met elkaar betuigde. Het staat voor 'zwarte, migranten-, en vluchtelingenvrouwen'] in een situatie zijn geplaatst die beschadigend zal zijn. En dat alleen maar voor een docu waar zij eigenlijk niet eens de doelgroep van zijn. Sunny begon de docu namelijk met 'wij witte mensen'. Je kan dan concluderen dat de zmv deelnemers er alleen zijn om die witte mensen wat bij te brengen en er zelf niks tot vrij weinig mee zullen opschieten. Zij worden door Sunny dus gereduceerd tot een instrument voor de verbetering van witte mensen. 

Damn. 

11.31

Yes! Prof. Essed! Maar waarom is ze zo snel weer uit beeld? Doet mij denken aan die cameo van Bill Murray in de nieuwe Ghostbusters. Zij verdient een veel betere rol dan hoe ze er nu in is gemonteerd. 

12.30

Ja, Ama is tof. Dr. Monk, haar bedrijf, ook. Jammer dat haar bijdrage slechts zo anekdotisch is. Ook raar dat dit veel meer tijd krijgt dan professor Essed's reflectie.  

17.05

Elvin Rigters slaat de spijker op zijn kop. 'Witte mensen weten nog beter dan ik wat ik ervaar bij racisme en hoe ik me voel.' Of hoe je het beste je verhaal kan overbrengen… Ik zie net op mijn Facebook timeline een stuk van Sandew Hira over de docu. 

17.26

Ik merk dat het me stoort dat deze witte mensen niet gecorrigeerd worden wanneer ze onzin praten. Je staat er tussen Sunny, zeg er eens wat van. Het voelt nog teveel als het begin van de documentaire 'Curaçao'. Ook daar allemaal witte mensen die schandalig racistische dingen zeggen omdat ze zich gemakkelijk voelen in het bijzijn van de witte filmmakers. Totdat wijlen Joceline Clemencia verschijnt en witte medewerkers van de Albert Heijn flink door elkaar schudt.

Ik merk dat het me stoort dat deze mensen niet gecorrigeerd worden wanneer ze onzin praten

Aan de andere kant is dit gesprek, net als die eerste twee minuten van deze film, een fascinerende inkijk in de gesprekken die witte mensen onderling voeren wanneer ze alleen zijn. Hoewel… 

In Nederland zou het niet veel anders gaan eigenlijk. Men zou tegen jou zeggen als je er bij staat dat jij 'een ander geval' bent. En de eerder als 'weldenkend en progressief' gekwalificeerde witte mensen kennen deze gesprekken eigenlijk ook al. Voor wie zijn deze scene's dan allemaal eigenlijk?

19.02

Meent die journalist dit allemaal?… Ah, hij schrijft voor Elsevier zie ik. 

Nu ik er beter over nadenk, had je dit eigenlijk ook uit de mond van een Volkskrant columnist kunnen horen [red: Zie Twitter timeline van Sylvia Witteman]. Of van een Vrij Nederland essayist [red: Zie essay van Elma Drayer over white privilege]. [Quinsy naar red: niet naar linken, ik wil wel verwijzen naar hen maar niet zelf hun geweld reproduceren door er actief mensen aan bloot te stellen]

23.40

Waarom geeft Sunny niet aan waar ze deze poppentest vandaan heeft gehaald? Ook de oorsprong van de vragen die gesteld werden tegen de volwassen deelnemers zijn zonder bronvermelding gebruikt. Op het eerste gehoor lijken die van Peggy McIntosh te komen, die zelf white privilege belichaamt omdat meer mensen haar kennen dan de Combahee River Collective waar zij haar kennis vandaan haalde over white privilege. 

25.50

'Niemand is toch de baas? Je bent de baas over jezelf'. Wauw. Zij is dus van huis uit al getraind om door raciale en etnische hiërarchieën te prikken. Geweldig. Zo zie je maar dat zelfs de ouders van die donkere kinderen niet precies weten hoe ze dat moeten doen. Volgens mij heeft dat ook te maken met je kind niet willen afzonderen. Met als gevolg dat ze alsnog allemaal racistische denkbeelden en witte superioriteitsdenken internaliseren die ze later moeten ontleren. 

Nu ik erover nadenk wil ik niet weten of het statement van dit meisje [red: haar moeder zegt dat ze Sofie heet later in de film] nog overtroffen wordt. Hoe langer de film bezig is hoe meer het duidelijk is dat het niet voor mij is gemaakt. En dat moet kunnen denk ik. Ik vraag me wel alleen af wanneer er een lange documentaire van de VPRO verschijnt waar ik expliciet wel tot de doelgroep behoor. En dan niet eentje om de  20 jaar, maar gewoon constant net zoals de projecten van al hun witte makers. Of weer een tv-show. Eentje zoals ZOZ met wijlen Anil Ramdas dat was. Wat mis ik die man. 

Maar goed, dit was het dan voor mij. Misschien kunnen jullie in de comments samen verder reflecteren op de rest van de docu. Ik ga Chewing Gum opzetten. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons