Achtergrond

‘Water wordt een van de hete hangijzers’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

Ondanks de onstuimige economische groei die veel Afrikaanse landen de afgelopen jaren lieten zien en die in de jaren ’10 waarschijnlijk doorzet, is het volgens journaliste Alberta Opoku nog maar afwachten of het continent de komende tien jaar alle problemen van zich weet af te schudden.  “Ongekanaliseerde groei kan gevaarlijk worden”, waarschuwt Opoku.

Alberta Opoku (1976) kwam op 10-jarige leeftijd uit Ghana naar Nederland. Ze werkt als freelance journaliste voor onder andere de Wereldomroep waar ze het programma ‘Bridges with Africa’ maakt. Opoku zit ook in het bestuur van onder andere het Africa Diaspora Policy Centre.

 

“Als je de economische groei in landen als Angola, Mozambique, Rwanda en Botswana niet structureel investeert in de mensen, dan kweek je een probleem. Niets is zo gevaarlijk als een gefrustreerde bevolking. De bevolking in Afrika wordt langzaamaan steeds beter opgeleid, maar je moet die opgeleide mensen wel perspectief bieden.”

 

Raam op de wereld

Wat dat betreft zitten er volgens de journaliste ook scherpe kantjes aan de zeekabel die momenteel voor de kust van Oost-Afrika wordt aangelegd en waarvan de verwachting is dat die goedkoop internet voor miljoenen Afrikanen toegankelijk maakt en voor een economische impuls gaat zorgen. “Met internet haal je ook de wereld binnen. Al die informatie die voor mensen in Kenia, Rwanda, Burundi et cetera beschikbaar komt, heeft voordelen maar betekent ook dat zij zullen zien hoe welvarend andere delen van de wereld zijn. Contact met de rest van de wereld laat ook je eigen beperkingen zien.”

 

Behalve dat een gefrustreerde bevolking misschien eerder geneigd is te vertrekken, is het ook in het belang van de internationale veiligheid dat frustraties worden voorkomen, schat Opoku in. “Denk maar aan die Nigeriaan die op Eerste Kerstdag een aanslag probeerde te plegen op een vlucht van Amsterdam naar Detroit, dat was een hoger opgeleide die radicaliseerde.”

 

Oliesjeik Nigeria
Nigeria gaat sowieso een land worden waar we de komende tien jaar veel van gaan horen, denkt Opoku. “Nigeria levert bijna evenveel olie aan de Verenigde Staten als Saoedi-Arabië. Desondanks importeert Nigeria olie voor eigen gebruik. Het is een land met grote binnenlandse problemen die zich al lang tot ver over de landsgrenzen manifesteren. Die problemen moet je niet langer negeren.”

Nigeria gasaffakkelen
Nigeria, gasaffakkeling door Shell
Foto: CC

 

Op het gebied van alternatieve energie ziet Opoku kansen. “Door de verwoestijning, wordt landbouw in veel landen steeds minder aantrekkelijk. In plaats van graan kun je zeker in de Sahellanden op die grond nu zonnepanelen ‘verbouwen’. Zon is het enige wat gratis is en in die streek overvloedig aanwezig, dus waarom zou je daar niet je voordeel mee doen. Opnieuw blijft het wel een belangrijke vraag: waar gaat het geld naartoe? Duitsland wil investeren in een groot zonne-energiepark in de Sahara, maar willen ze een deel van de winsten daaruit ook investeren in werkgelegenheid in Afrika?”

 

 

Uit altruïsme zullen westerse landen niet echt grote stappen zetten voor Afrika, gelooft Opoku. “Dat hoeft ook niet als je mensen een eerlijke kans geeft om in hun levensonderhoud te voorzien. Of beter, als je hen die kansen niet ontneemt. Neem het leegvissen van de wateren in Westelijk en Oostelijk Afrika. Of de Europese landbouwsubsidies waar kleine Afrikaanse boeren de dupe van worden omdat Europese producten tegen dumpprijzen op Afrikaanse markten worden verkocht. Er wordt over gesproken om die af te bouwen, wat komt daarvoor in de plaats? Landen als Nederland en Frankrijk zullen niet zomaar hun eigen boeren in de kou zetten.”

Welke trends brengt het nieuwe decennium op het gebied van internationale samenwerking en duurzaamheid? Worden de millenniumdoelen gehaald en de digitale kloof tussen Noord en Zuid geslecht? Zal alternatieve energie een take-off maken? Dit artikel is deel 1 in de serie ‘Trends 2010-2020’.

Lees hier deel 2: Chinese renaissance brengt nog geen Pekingse lente

 

Aids is over tien jaar een minder groot onderwerp in westerse media als het over Afrika gaat, voorspelt de journaliste. “De hype is nu al een beetje aan het wegebben. Aids is niet de belangrijkste doodsoorzaak in Afrika, dat is malaria. Wat mij stoort is dat het als het om aids gaat, het accent ligt op symptoombestrijding en niet op de fundamentele oorzaken achter het probleem: cultuur en gebrek aan sociaal-economische ontwikkeling. Maar ja, aids is sexier dan malaria.”

 

 

Muskietennet wordt bruidsjurk
Dat wil niet zeggen dat ze voorstander zou zijn van massale westerse hulpinzamelingsacties voor muskietennetten. “Behalve in noodhulp, geloof ik niet in geven. Van een gegeven muskietennet worden bruidsjurken gemaakt, daar is een hele business in. Pas als je mensen vraagt om iets te betalen, al is het maar een klein bedrag, dan werkt het. Je spreek ze dan aan op hun eigen waardigheid en verantwoordelijkheidsgevoel. Niets is zo vernederend als altijd maar de ontvanger te zijn.”

 

afrika_schoolAl met al liggen er de komende tien jaar meer uitdagingen op het bordje van Afrikaanse leiders dan ze aankunnen, zegt Opoku’s glazen bol. “Denk aan voedselschaarste en de verdeling van de natuurlijke rijkdommen. Water wordt ongetwijfeld een van de hete hangijzers, zeker voor Sub-Sahara Afrika. Ik heb tot nu toe weinig beleid gezien op watermanagement.”

 

Deze ontwikkelingen zullen per land verschillen. “Want je kunt natuurlijk niet alle Afrikaanse landen over een kam scheren. Tsjaad ligt qua ontwikkeling bijvoorbeeld ver achter op Botswana en tussen Ghana en Somalië zit een wereld van verschil.”

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons