Achtergrond

Van puin tot legohuis

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In 2007 richtte Gerard Steijn (73) De Mobiele Fabriek op. Zijn doel? Een van de grootste ecologische problemen omzetten in economisch profijt – en daar tegelijkertijd mensen in nood mee helpen. Eén zo’n mobiele fabriek, van twee containers groot, kan dagelijks 25 ton gebroken betonpuin verwerken. Dat is genoeg om elke dag één nieuwe woning van ‘legostenen’ te bouwen van 20m2. The Flying Dutchman gaat de containerset heten.

Hoe betekent De Mobiele Fabriek iets voor mensen in crisisgebieden?
“Net na een ramp of conflict hebben mensen snel, veilig en betaalbaar onderdak nodig. Maar dit gaat niet altijd even soepel. Kijk naar Haïti. Sinds de aardbeving in 2010 wonen nog steeds 300.000 mensen in tentenkampen. Er ligt 25 miljoen ton aan puin voor het oprapen. Daar kunnen we ongeveer één miljoen huisjes van 20m2 van maken.”

Benieuwd naar de technologie? Kijk dan naar deze animatie.

Klinkt goed allemaal. Waarom zien we deze huizen nog niet in elk crisisgebied? En zijn die huisjes wél rampbestendig?
“Volgens de berekeningen van TU Eindhoven en TU Delft zijn deze huizen twee keer meer bestand tegen een aardbeving dan de huizen die op de huidige manier zijn gebouwd. Als de stenen gemetseld zijn, breekt het bij trillingen. Maar als ze gestapeld zijn zit er een beetje ruimte tussen en rammelt het alleen. Een ander voordeel van dit legosysteem is dat je het huis ook redelijk makkelijk kan afbouwen en meenemen.”

“Toen ik de technologie had ontwikkeld, stapte ik naar organisaties die wereldwijd bouwprojecten voor armen hebben. Ik zei: ‘ik heb de technologie, jullie het geld. Laten we het samen doen.’ Dat bleek een misvatting. Ik had nog niet bewezen dat het werkt, terwijl dat blijkbaar wel wordt gevraagd. Eerst zien, dan geloven. Nu hebben we modelwoningen gebouwd en fabriceren we, dankzij crowdfunding, de eerste Flying Dutchman. In het voorjaar van 2015 demonstreren we deze eerst in Nederland. Daarna gaan we naar Haïti en bouwen we voor dertig families een eigen huis. Vervolgens nodigen we ngo’s en andere organisaties uit om te komen kijken.”

Dertig huizen bouwen van puin. Steel je zo niet het brood uit de mond van de Haïtianen?
“Nee, want op dit moment wordt er geen geld verdiend aan het betonpuin. Een groot gedeelte wordt zelfs in de natuur gedumpt en beschadigt de flora en fauna Daar zal verandering in komen zodra puin iets waardevols is. Dan gooi je het niet weg. De Mobiele Fabriek creëert met betonpuin niet alleen een nieuwe inkomstenbron, maar ook nieuwe banen. Elke Flying Dutchman wordt bemand door minimaal tien mensen met een nieuwe functie: puinrecycelaar. We willen specifiek mensen zonder studie of werk hiervoor opleiden.”

Jullie zijn een bedrijf. Waar halen jullie winst uit?
“Ik verdien hier nu geen geld mee. Maar dat is niet erg. Hier en daar ontvangen we subsidies, maar de Mobiele Fabriek heeft nog niet het geld om snel te groeien. Dus we hopen dat de pilot in Haïti zorgt dat mensen aanhaken bij onze beweging. Het strategisch bouwen laten we over aan partijen die er al werk van maken om zoveel mogelijk mensen een dak boven het hoofd te bieden. We hopen dus geld te verdienen door onze technologie en kennis met hun te delen. Samen kunnen we een systeem bedenken waarbij mensen de rommel opruimen, er huizen mee bouwen en daar een salaris voor krijgen.”

Wilt u niet liever lekker van uw pensioen genieten?
“Het jaar 2000 vond ik een mooi moment om terug te blikken op de afgelopen decennia. Ik kwam tot de pijnlijke ontdekking dat ik geen verschil had gemaakt. Dat het niet uitmaakte als ik er niet was geweest. Ik besloot toen dat ik wél een verschil wilde maken en me te richten op mensen die hulp kunnen gebruiken. Na een ramp vallen in sloppenwijken veel meer slachtoffers dan in andere wijken. Onrechtvaardig vind ik dat, dus bedacht ik het idee voor De Mobiele Fabriek. Het is een bedrijf – ik heb nooit de intentie gehad om een ngo op te richten. Je kunt het zien als een bedrijfsmatige benadering voor ontwikkelingswerk.”

Wat is de volgende stap?
“De uitdaging is om een beweging op gang te krijgen die de armoedecirkel doorbreekt. We willen dat zoveel mogelijk partijen, die gerichte behuizing ontwikkelen, voor De Mobiele Fabriek kiezen. In de periode 2015 – 2020 willen we dat wereldwijd minsten vijftien Flying Dutchmans hun doel vervullen. Maar ook de bouwwereld zelf moet zich meer verantwoordelijk voelen voor arme mensen. Bij een ramp wordt deze groep het hardst geraakt, omdat ze wonen in een rottig huis, gebouwd van goedkoop bouwmateriaal. Daarbij is de bouwwereld verantwoordelijk voor de helft van de biobrandstofuitstoot wereldwijd. Als we dat kunnen terugbrengen, dan moeten we dat toch doen? Het draait niet alleen om geld verdienen.”

Gerard SteijnFoto: Tessa Moolenaar

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons