Dat de aanname van de amnestiewet niet alleen het recht van de nabestaanden van de 8 december slachtoffers op gerechtigheid ontneemt, maar ook de definitieve start markeert van de afbraak van de democratische rechtsstaat in Suriname, illustreert het ontslag van alle ministers wiens partij in het parlement zich van een stem hebben onthouden. De vraag is: wat nu?
Reshuffelen, vervangen, is een term die al maanden in de Surinaamse politieke arena weerklonk. Menens werd het met president Bouterse’s reshuffeling voornemen nadat verdachte in het 8 december strafproces, Ruben Rozendaal, had getuigd over de directe betrokkenheid van het staatshoofd in de moorden op de 15 critici van het militair regime.
Nadat de amnestiewet op 4 april werd aangenomen, leek reshuffeling van de baan. Maar toen bij de coalitietop op maandagavond 23 april besloten werd om alle ministers wier partij niet voor de wet had gestemd te vervangen, werd pas goed duidelijk hoe democratie in Suriname werkt. Niet dus.
Iedereen die tegen is of in ieder geval niet voor, zal worden vervangen besloot Bouterse na ‘overleg’ met de coalitiepartners PALU, A Combinatie en Volksalliantie. Uiteraard ontbrak zijn eigen NDP niet en ook vicepresident Robert Ameerali zat aan bij de gesprekken. Opvallend is dat de PALU verklaard op Starnieuws website wel aanwezig te zijn geweest bij de gesprekken, maar er niet aan te hebben deelgenomen. Coalitiepartners Nieuw Suriname en BEP waren niet uitgenodigd. Luttele uren later zou toch worden besloten dat ze uit de coalitie worden gezet, zo werd de volgende middag bekend.
Duizelingwekkende verschuivingen
Terwijl alle amnestieloyalisten en degenen die de amnestiewet hebben gepropageerd, royaal worden beloond, of in ieder geval de kleren om hun lijf nog aan hebben, moeten alle dwarsliggers dus het veld ruimen. Volksgezondheidsminister Celsius Waterberg van de BEP wordt vervangen door de NDP-er Michael Blokland. Regionale Ontwikkelingsminister Linus Diko, een afvallige van de BEP en Grondzakenminister Marto Satiman van de Volksalliantie worden vervangen. De eerste door een NDP-er, de tweede door de huidige minister van Arbeid, Technologie en Milieu, Ginmardo Kromosoeto van de NDP.
NDP-er Shirley Sitaldien komt op het ministerie van Onderwijs in de plaats van Volksalliantie minister Raymond Sapoen die voortaan het bewind zal voeren op het departement van Handel en Industrie waar de huidige minister, Michael Miskin, voortgekomen uit vakbondsorganisatie CLO de stoel van het ministerie van Arbeid, Technologie en Milieu zal bezetten.
Hondse behandeling
Coalitiepartners die wel voor de wet hebben gestemd, maar politiek gezien een zwakke rug hebben -gezien de geringe omvang van hun achterban – zijn ook uit het kabinet gezet. Minister van Sport en Jeugdzaken, Paul Abena van de politieke partij Seeka, onderdeel van Ronnie Brunswijk’s politieke alliantie A Combinatie moet weg om plaats te maken voor iemand van KTPI Nieuwe Stijl. Deze KTPI Nieuwe Stijl onder leiding van Oesman Wangsebesari. die overigens in het parlement ook voor de wetsaanname heeft gestemd, is een afvallige partij van de KTPI onder leiding van Willy Soemita.
Soemita’s KTPI is net als Seeka en BEP en Nieuw Suriname uit de coalitie getrapt. Het verschil tussen KTPI en Seeka enerzijds en BEP en Nieuw Suriname anderzijds, is dat de eerste twee loyaal waren en stemden voor de amnestiewet, maar desondanks als een hond zijn afgedankt. Te onbeduidend.
D’r uit
Parlementariërs Harish Monorath en Prem Lachman van Nieuw Suriname, een coalitie partij zonder enig ministerie en BEP-ers Ronny Asabina en Rudolf Zeeman varen voortaan niet meer onder de vlag van Megacombinatie, Bouterse’s paraplupartij. Wat er zal gebeuren met twee afvallige BEP parlementariërs die zich eveneens van stem hebben onthouden op 4 april, Diana Pokie en Waldie Adjaso, is vooralsnog onbekend.
Beloning sterke loyalisten
Sterke politieke partners Volksalliantie en Ronnie Brunswijk van A Combinatie, beiden met voldoende zetels in het parlement en een ‘sterke’ ruggengraat dat buigt naar de wil van de president, worden beloond. Omdat Volksalliantie haar minister Simon Martosatiman op Grondzaken moet laten gaan, krijgt VA daar Abigail Lie A Kwie als onderminister op het ministerie van Openbare Werken voor terug. Omstreden ministers, NDP-er Ramon Abrahams van Openbare Werken en AC-er Alice Amafo op Sociale Zaken blijven gehandhaafd. De eerste is omstreden vanwege aanhoudende geruchten over corruptie en wanbeleid en de tweede wordt inactiviteit of non-beleid verweten.
Waar aanvankelijk juist deze twee het zwaard van Damocles boven het hoofd hing, mogen deze van Bouterse juist blijven.
Autoritair en ondemocratisch
Duidelijk is dat het er weinig democratisch aan toe is gegaan. De NDP en meer nog: de president bepaalde. En opnieuw in snel tempo – in één avond, zonder werkelijk overleg, omdat niet alle partijen waren uitgenodigd. Tekenend ook is het zwijgen van coalitiepartner Palu. Wat opvalt, is dat de huidige president een autoritaire-elitaire cultuur in de Surinaamse politiek van jaren tot in haar finesses heeft uitgespeeld. Maar de manier waarop dit is gebeurd, lijken niet op de zetten van een strateeg, maar dat van een dictator. In de zin van Bouterse’s dictaat is wet.
In onmin gevallen adviseurs op het kabinet van de president zullen ook het veld moeten ruimen, meldde kranten woensdag ochtend. Hiermee onderkent de president dat hij dus in het verleden op cruciale momenten verkeerd geadviseerd is. Wie de ontslagen adviseurs precies zijn en door wie ze worden vervangen, is nog de vraag.
Ontzettend ondemocratisch is het wanneer je bedenkt dat politieke partners zijn afgestraft die durfden principieel te zijn door met reden omkleed niet voor de amnestiewet te stemmen. De wijze waarop zij van het politiek podium moeten treden, duidt ook op de manier waarmee een paar weken terug achter de schermen is gedreigd door de NDP top voor aanname van de amnestiewet te stemmen.
Moedige parlementariërs
Des te meer respect moet je hebben voor de stemonthouders. Deze parlementariërs onthielden zich van stem omdat ze tegen waren, maar meer nog omdat ze geloofden in de werking van de democratische rechtsstaat. Een democratie waar partijen binnen een coalitie het met elkaar over een onderwerp oneens kunnen zijn, maar waar dit punt van onenigheid geen breekpunt hoeft te zijn. De vraag is tevens wat zal gebeuren met de NDP parlementariërs die zich ook van stem onthielden. Hoogstwaarschijnlijk zullen ze uit de partij worden gekickt om plaats te maken voor partijgenoten die in alles loyaal zijn aan hun voorzitter, de president van Suriname, Desi Bouterse.
Stoelendans en protegés
Wat ook opvalt aan deze reshuffle is de enorme stoelendans. Er komen nieuwe bewindsmannen op negen van de in totaal zeventien ministeries en vier van de huidige ministers worden bedankt. Iemand die het op zijn post juist heel goed deed, Celsius Waterberg, wordt vervangen als politieke bestraffing dat zijn partij niet ja-knikte. Ginmardo Kromosoeto van de NDP gaat naar Grondzaken terwijl hij het op het ministerie van Arbeid, Technologie en Milieu, werkelijk uitstekend deed. Ramon Abrahams blijft ondanks vermeende corruptieve praktijken gehandhaafd omdat hij een protegee van Bouterse is, 1 van de 25 verdachten is in het 8 december strafproces en 1 van de zestien sergeanten die destijds de coup pleegde en later dus betrokkenheid zou hebben gehad in de 8 decembermoorden.
Alice Amafo is de politieke oogappel van Brunswijk. Zo was zij bij de verkiezingen van 2005 voorzitter van de Wetenschappelijke Raad. Brunswijk wilde Amafo onder geen beding laten gaan als minister van Sociale Zaken, ook al wordt zelfs binnen zijn partij geklaagd dat ze heel misschien echt niet op haar plek zit. In de mofokoranti wordt over Amafo gesproken als een ronduit onkundige minister die na de debacle in het kabinet Venetiaan III als minister van Transport, Communicatie en Toerisme het veld moest ruimen omdat ze haar verjaardag a 10.000 euro had gefinancierd met ministeriele gelden.
OAS ondersteunt Waarheidscommissie
Ondertussen melden lokale kranten vanuit bronnen van het Surinaams ministerie van Buitenlandse Zaken (en dus niet de OAS zelf) dat de OAS officiële ondersteuning geeft aan Suriname voor de oprichting van een Waarheidscommissie. Mocht dit waar zijn, dan wil de OASl, net als de Europese Unie eerder toonde door aan te geven dat de eerstvolgende EU-ACP vergadering in Suriname zal worden gehouden, de vinger aan de pols houden in Suriname. Bovendien geeft assistentieverlening aan oprichting Waarheidscommissie meer garantie dat deze zo objectief en onafhankelijk mogelijk wordt samengesteld en haar werk op eenzelfde wijze doet.
Het is gissen waar deze machtscentralisatie van Bouterse en zijn NDP eindigt. Zullen de overblijvende partners zich blijven schikken naar hun wil of zal toch vroeg of laat de bom in het Surinaamse kabinet barsten? Optie drie is wat velen nu nog voor onmogelijk houden. Dat Bouterse met zijn NDP zoveel macht als mogelijk via democratische wegen wil bereiken.
foto/ Kavita Jiawan
