Na de aardbeving kwamen veel hulporganisaties naar Haïti. Er zijn getallen genoemd van meer dan 10.000 internationale niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) die actief waren op Haïti, met als belangrijkste argument dat de Haïtiaanse overheid volledig afwezig was. Was dit werkelijk zo?
IS-Academie
Op verzoek van de IS-Academie met het thema “Human security: bescherming tegen armoede, oorlog en honger”, een samenwerkingsverband tussen de universiteit van Wageningen, het ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland) en Cordaid, doen twee Haïtiaanse studenten onderzoek naar hoe mensen in een sloppenwijk in Port-au-Prince (deel 1) en in een plattelandsgemeente net buiten de hoofdstad (deel 2) dit hebben ervaren, en hoe zij anno 2012 in hun eerste levensbehoeftes voorzien.
De 27-jarige laatstejaars rechtenstudent Phéline Louis las de oproep van de IS-Academie om onderzoek te doen naar de rol van lokale overheid en was direct enthousiast. “Als rechtenstudent ken ik de Haïtiaanse grondwet heel goed. Ik weet welke rechten wij hebben, maar ik hoor ook vaak dat in mijn land de overheid niets doet. Daarom ben ik erg benieuwd of wat er in de grondwet staat ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd.”
Schoon drinkwater
Tijdens haar onderzoek kijkt Phéline welke organisaties en overheidsinstanties actief zijn in een wijk van Carrefour, Port-au-Prince, wat ze doen en of de bewoners op de hoogte zijn van deze activiteiten. In het bijzonder richt ze zich op de levensbehoefte van schoon drinkwater en het gebruik van water in het algemeen. “Toen ik voor het eerst in deze wijk kwam, schrok ik erg. Het kost veel moeite om er te komen, want er is geen infrastructuur. Veel huizen zijn kapot door de aardbeving en nog altijd leven mensen in tenten. De modder van de kapotte huizen stroomt zo de rivier in, waaruit mensen hun drinkwater halen. Ook kinderen drinken dit water! De overheid heeft nog veel werk te doen om dit alles op te lossen.”
Phéline woont zelf in de wijk Delmas en ziet veel verschil tussen haar wijk en een wijk in Carrefour waar ze onderzoek doet. “Als je kijkt naar de eerste levensbehoeftes zijn de mensen in deze wijk echt op zichzelf aangewezen. Er is geen middelbare school, geen publiek gezondheidscentrum, er zijn weinig werkmogelijkheden, er is geen publieke ruimte waar mensen bij elkaar kunnen komen. In Delmas daarentegen, zie je veel mensen op straat dingen verkopen, de taptap (lokale openbaar vervoer) stopt bij mij voor de deur en er is veel keuze in basis-, middelbare en professionele scholen.”
Overheid versus ngo’s
Ondanks dat er enkele lokale overheidsinstellingen in de wijk van Carrefour aanwezig zijn, kunnen de bewoners niet benoemen welke dat zijn en wat ze precies doen. Wel weten de meeste mensen in de wijk enkele internationale organisaties op te noemen met hun vaak zichtbare activiteiten. “Ik kan niet zeggen of dit goed is, want ja, internationale organisaties doen goed werk, maar kunnen de taken van de overheid niet vervangen. Als Haïtianen de mogelijkheden zouden hebben om dit zelf te doen, zou dat veel beter zijn. Maar helaas is de balans daarin zoek.”
