De plattelandsgemeente Gressier ligt op ongeveer 20 kilometer afstand van de hoofdstad, dicht bij het epicentrum, en is tijdens de aardbeving voor 75 procent vernield. Hulporganisaties kwamen massaal naar de relatief rustige, veilige en ruim opgezette gemeente om assistentie te verlenen. Hoe vergaat het de bewoners van Gressier anno 2012?
Op verzoek van de IS-Academie “Human security: bescherming tegen armoede, oorlog en honger”, een samenwerkingsverband van de Universiteit van Wageningen, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Cordaid, doen twee Haïtiaanse studenten onderzoek naar de rol van de lokale overheid. In het eerste deel (zie blog: Haïti, republiek van de ngo’s?) kwam een sloppenwijk in Port-au-Prince in beeld. In dit tweede deel richt de 24-jarige Haïtiaanse student sociologie Antoinette Duclaire zich op de economische activiteiten van de mensen en de rol van lokale overheid in het rurale Gressier.
Ander land?
Gewapend met een grote stapel papieren enquêtes stapt Antoinette de auto in, klaar om het veld in te gaan. Van het hectische Port-au-Prince rijden we in nog geen half uur een groene stille omgeving binnen. Antoinette kijkt strak uit de ramen en ziet steeds minder huizen voorbij komen. Ze slaakt een zware zucht. “Ik maak mij zorgen, bij wie moet ik nu mijn enquêtes afnemen?” Gressier is nog geen 20 kilometer verwijderd van de hoofdstad, maar vergeleken met Port-au-Prince is het alsof je in een ander land bent.
Dan stopt de auto. De chauffeur laat ons weten dat we er goed aan doen hier uit te stappen, want de weg is te slecht om verder te rijden. Er is nog geen huis, school, kerk, politiebureau, ziekenhuis, bank, of ga zo maar door te zien. Antoinette is zichtbaar aangeslagen. “De mensen zijn echt op zichzelf aangewezen. Als je doodziek bent, sterf je hier gewoon in je eigen huis.”
“Vergeten” door de eigen overheid
De bewoners van Gressier hebben het gevoel dat de Haïtiaanse overheid hen is vergeten. Jaren vóór de aardbeving was dat ook al zo, vertelt een 67-jarige inwoner. “Alles is geconcentreerd in Port-au-Prince, alles daar buiten is niet belangrijk.” De internationale organisaties daarentegen, kwamen graag naar de getroffen gebieden net buiten de chaotische hoofdstad. Maar de meeste van hen zijn allang weer vertrokken. En dus gaat het gewone leven in Gressier verder. De voornaamste economische activiteit was en is nog steeds het produceren en verkopen van landbouwproducten op de lokale markt.
Ondanks dat er geen politiebureau is, vinden de inwoners van Gressier hun buurt niet gevaarlijk. “We kennen elkaar goed, we zitten in dezelfde situatie en helpen elkaar.” Uit de enquête van Antoinette blijkt inderdaad dat de helft van de respondenten actief lid is in de gemeente middels diverse eigen opgezette vrouwen-, jongeren- en boerengroepen. “Wij vormen onze eigen overheid wel!”, aldus de 67-jarige inwoner.
