Achtergrond

Guinee leert weer lezen

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Lang was analfabetisme een van de grootste problemen in Guinee. Bram Posthumus sprak de vrouw achter een inspirerend idee om het land weer aan het lezen te krijgen.

Buiten raast en toetert het verkeer onophoudelijk over de Route Le Prince, de grootste verkeersader van de Guinese hoofdstad Conakry. Binnen: een oase. Rijen met boeken, een zacht snorrende computer (er is even elektriciteit) en de eigenaresse die het druk heeft met haar klanten.

Kadidjatou Diaby-Keita is de oprichter van Carrefour de Guinée. ‘Ik heb meer dan twintig jaar bij een bank gewerkt, in het buitenland. Maar ik hou mijn leven lang al van boeken. Toen ik klein was hield ik me verborgen in bed, met een boek. Ik had geen zin in al die huishoudelijke taken…’

Eenmaal terug in haar land zette ze, ruim tien jaar geleden, de winkel op. Met een breed repertoire. ‘Ik ben een generalist’, zegt ze van zichzelf en dat betekent dat alle genres op de schappen staan: kinderboeken, veel Afrikaanse literatuur maar ook non-fictie, schoolboeken. En: een speciale plek voor de geschiedenis. ‘U weet,’ zegt Madame Diaby, ‘dat die veelbewogen is geweest. Ik heb boeken van mensen die daar uit eigen ervaring over schrijven.’

Er wonen ruim twee miljoen mensen in Conakry. Er zijn zes boekhandels. Klanten genoeg zou je zeggen en toch is overleven niet eenvoudig. ‘We verdienen eigenlijk alleen aan de verkoop van gespecialiseerde literatuur. Juristen zijn mijn beste klanten. Die boeken gaan voor 25, 30 euro de deur uit.’

‘Toen ik begon verklaarde iedereen me voor gek. “Je wilt boeken gaan verkopen? Maar niemand koopt hier boeken, er zijn teveel problemen, mensen komen niet eens aan eten toe…”

Het is waar: Guinee heeft last van een abnormaal hoog analfabetisme. Hoe komt dat eigenlijk? Loop voor het antwoord maar even mee naar de kast waar Madame Diaby de titels heeft uitgestald over haar eigen land. Een greep:

“De wortels van het kwaad in Guinee.”

“In het Guinee van Sékou Touré – dit is allemaal waar gebeurd.”

Sékou Touré was Guinee’s eerste president – en een tiran. Eind 1961 verklaarde hij dat er een complot tegen hem was bedacht in de scholen: het Docentencomplot. Duizenden leerkrachten stroomden het land uit, bang voor gevangenis en executie. Die onderwijsachterstand is nooit meer ingelopen.

Ruim 50 jaar later is onderwijs, voor het eerst in de geschiedenis, een prioriteit van de overheid. In 2013 gaat maar liefst 9,5% van het staatsbudget naar alle vormen van onderwijs. Maar er moet meer gebeuren. Madame Diaby is één van de initiatiefnemers van de Boekenkaravaan. ‘We doen dat samen met alle boekhandels in het land. Ons hoofddoel is om kinderen vanaf een hele jonge leeftijd aan het lezen te krijgen. Want wie jong begint van boeken te houden…houdt nooit meer op met lezen.’

Dit is pas het begin. Na de eerste presentatie vertrekt de Boekenkaravaan volgend jaar naar het binnenland, verzekert Diaby.  ‘We hebben heel veel verzoeken gekregen: “Wanneer komen jullie? We zitten te wachten….” Ik denk dat de behoefte aan boeken in het binnenland nog groter is dan hier in de hoofdstad.’

De stroom is weer eens uitgevallen – en dus ook geen internet. In het binnenland is vrijwel nergens stroom. Madame Diaby heeft gelijk: er is volop toekomst voor het boek in Guinee.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons