Demonstratie hoofdkantoor ING tegen oliepijpleiding in North Dakota

Maandenlang verzetten de leden van de Standing Rock Sioux Tribe en milieuactivisten wereldwijd tegen de komst van de oliepijpleiding door de staat North Dakota in Amerika. Afgelopen maandag liet de Amerikaanse overheid weten dat een pijpleiding door het reservaat van de stam geen optie is en dat er naar een alternatieve route gezocht moet worden.

Goed nieuws voor de demonstranten zou je zeggen, maar ze willen niet te vroeg juichen. Het bedrijf (ETP), waar Donald Trump aandeelhouder van is, wil namelijk gewoon doorgaan met de bouw. Reden voor activisten om door te gaan met de demonstraties, ook in Nederland. Dit is omdat de 1900 kilometer lange leiding mede gefinancierd wordt door ING. De bank heeft 248 miljoen dollar geïnvesteerd in het totaal 3,8 miljard dollar kostende project. Ook ABN Amro is (indirect) bij de aanleg betrokken. De bank heeft weliswaar geen directe financiering verstrekt aan het project, maar is er door een algemene financiering van 45 miljoen dollar aan het moederbedrijf (ETE) van ETP wel aan verbonden. 

Een waterceremonie

Vandaag, 8 december zal voor het hoofdkantoor van ING op het Bijlmerplein een demonstratie plaatsvinden. De bedoeling is een vreedzaam samenkomen van ruim zevenhonderd demonstranten met een waterceremonie, zoals de Sioux-stam dat zelf ook doet. Vervolgens zal het water, geladen met positieve energie, aan ING aangeboden worden.

Nederlandse actievoerders willen dat ING en ABN Amro zich terugtrekken uit het project, omdat het project het milieu, het klimaat en mensenrechten zou schaden. “Daarnaast, iets dat nog niet veel besproken is, is het financiële plaatje", zegt Johan Frijns van BankTrack, een organisatie die de impact van banken op mens en milieu bijhoudt. "Kan er nog wel geïnvesteerd worden in dit soort vervuilende projecten terwijl we wereldwijd de ambitie hebben om de aarde duurzamer te maken? Olieprojecten zijn op lange termijn verliesgevend en banken die hier in investeringen kunnen failliet gaan”, is Frijns van mening. Hij zal vandaag ook aanwezig zijn tijdens de demonstratie. 

Waar gaat mijn geld heen?

Het geld dat ING en ABN gebruiken om de oliepijpleiding te financieren komt rechts- of linksom toch uit de portemonnees van alle Nederlanders. Veel demonstranten zijn daarom van mening dat de banken een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. Al het geld dat via spaar- of betaalrekeningen binnen komt bij een bank is namelijk het geld dat als lening verstrekt kan worden. “Stel, een bank heeft honderd euro aan inkomsten, dan mag zij duizend euro uitlenen. Ik vind dat eigenlijk georganiseerde waanzin, want banken creëren op die manier geld dat er niet is”, zegt Johan Frijns. Dit ‘uitgeleende’ geld (beleggingen of investeringen, red.) kan naar grote of kleine projecten gaan. Dit kan naar het bedrijf gaan die de oliepijpleiding in de staat Dakota wil aanleggen, bijvoorbeeld. Andere omstreden investeringen van banken zijn onder andere in de productie van wapens. 

Niet onverschillig blijven

Een oliepijpleiding, wapens… Carmen Mahadew heeft er genoeg van. Zij is één van de organisatoren van de demonstratie vandaag. Carmen Mahadew is het niet eens met wat er gebeurt met het geld dat zij bij ING op de bank heeft staan en besloot actie te ondernemen. Samen met vier andere betrokken burgers zat ze in de kroeg. Ondanks dat ze totaal geen ervaring hebben met het organiseren van demonstraties, besloten ze niet langer stilletjes toe te kijken. Bovendien wist ze goed waartegen ze precies protesteert. “Tijdens een reis door Amerikaanse natuurreservaten kwam ik in aanraking met de inheemse bevolking. De natuurgebieden waar zij leven zijn zo waanzinnig mooi, maar moeten vaak wijken voor bedrijven. De grond kan daardoor vervuild raken. Daarom wil ik een bijdrage doen om dat te behouden.”

Ook op sociale media betuigden veel Nederlanders hun steun aan de Sioux-stam. Frances Rompas, een filmmaker, schreef een openbrief aan ING die viral ging. “Dit protest staat symbool voor iets dat veel groter is”, vertelt zij. “Namelijk, dat mensen kunnen opstaan tegen grote bedrijven die het voor het zeggen denken te hebben. Ik wilde niet langer onverschillig blijven. Door mijn geld weg te halen bij ING, kies ik ook voor een ander beleid. Elke transactie die ik maak is een keuze voor een manier van leven.” 

Maakt het verschil?

Het overstappen naar een andere bank, zoals hierboven genoemd wordt, kan uiteindelijk wel effect hebben op het beleid van een bank, zegt Johan Frijns. “Maar dan moet je de bank wel op de hoogte brengen van jouw motieven. Die argumenten houden ze bij in hun systeem. Eerder zagen we een vergelijkbaar protest bij de bouw van (steen)kolencentrales in Indonesië en Dominicaanse Republiek. ING heeft daarna wel hun beleid aangepast en gezegd niet meer in steenkoolprojecten te investeren.” Alhoewel ze nog wel bij een paar projecten betrokken zijn.

Hoewel het veranderen van bank nog altijd wel iets ingewikkelder is dan overstappen van internetprovider of zorgverzekeraar, is het alsnog wel mogelijk volgens Frijns. “Zogenoemde overstapservices kunnen hier bij helpen. Alleen wordt het wel steeds lastiger naarmate je dieper verbonden bent met je bank. Maar voor jonge mensen, die vaak nog geen hypotheek hebben, is het te doen.” Voor alle anderen adviseert hij: dreigen met weggaan kan al voldoende zijn. “Een simpel telefoontje of een brief sturen doet soms wonderen.”

ING zal vandaag bij de waterceremonie aanwezig zijn en in gesprek gaan met de organisatoren van de demonstratie, zegt Caroline van der Giessen van ING. “Wij maken net als de demonstranten ons ook zorgen om de Sioux-stam. Natuurlijk willen wij niet betrokken zijn bij controversiële projecten die niet volgens de juiste procedures tot stand komen.” Anderzijds, geeft ING aan niet onder contractuele verplichtingen uit kunnen. Een deel van het krediet is al verstrekt, de rest zal pas volgen wanneer alle vergunningen op orde zijn en er wordt gezocht naar overeenstemming met de Sioux-stam en de milieuactivisten.