 |
| Amnestycampagneposter |
"Ik vind het niet fair dat u de verantwoordelijkheid voor mensenrechten alleen bij sporters legt," beet NOC*NSF-voorzitter Erika Terpstra Erik van Muiswinkel toe aan het eind van het debat. Terpstra raakte zichtbaar geïrriteerd nadat de cabaretier haar had gevraagd om, mocht een boycot van de spelen niet haalbaar zijn, dan op zijn minst de feesten in het Holland Heineken House te verbieden.
|
China en de mensenrechten: Op de volgende onderwerpen ligt het Chinese mensenrechtenbeleid onder vuur: De doodstraf is nog steeds van toepassing voor 68 vergrijpen waaronder belastingfraude; Meer dan 300.000 mensen zitten zonder aanklacht vast in heropvoedingskampen; Mensenrechtenactivisten worden opgepakt of gemarteld. Onder hen zijn ook mensen die wilden protesteren omdat zij uit hun huizen werden gezet vanwege de bouw van Olympische faciliteiten; |
Vrijheid van meningsuiting en religie zijn sterk aan banden gelegd, aanhangers van onder meer Falun Gong en het Tibetaanse boeddhisme zijn op grote schaal gevangen gezet; Arbeidsomstandigheden laten in China veel te wensen over.Boycot
Van Muiswinkel die in 2001 samen met Diederik van Vleuten nog de Annie M.G. Schmidt-prijs won voor zijn Tibetlied, was tijdens de rondetafelconferentie een van de weinigen in de zaal die pleitte voor een Nederlandse boycot van de Olympische Spelen. "Ik vrees dat een totalitair land als China de Olympische Spelen alleen zal gebruiken om het imago op te vijzelen zonder dat het wezenlijke veranderingen op het gebied van de mensenrechten doorvoert," zei hij.
De cabaretier stond alleen in zijn pleidooi voor een boycot. Zowel minister Maxime Verhagen van Buitenlandse Zaken, staatssecretaris Jet Bussemaker van Sport en ngo’s zoals Amnesty International, de Schone Kleren Kampagne en actiegroepen voor Tibet maakten duidelijk dat ze tegen een boycot zijn en vóór een dialoog met China.
Dalai Lama
"Alle ogen zijn nu op China gericht, laat dat land zijn verantwoordelijkheid nemen," verwoordde minister Verhagen het. Zijn collega Bussemaker memoreerde dat de Dalai Lama, toen China in 1991 de spelen toegewezen kreeg, tegen een boycot was. Volgens haar moeten mensenrechten in de juiste kaders worden behandeld: bilateraal en mulitilateraal. "Laat de sporters doen wat ze horen te doen, sportieve prestaties leveren."
Eerlijke kleding
Dat wilde volgens haar en de overige panelleden echter niet zeggen dat de spelen op een maatschappelijk en sociaal eiland plaatsvinden. Zo heeft NOC*NSF in de contracten met de leveranciers van de sportuitrusting van de spelers bedongen dat die onder omstandigheden is geproduceerd die aan de internationale regels voldoet. Ook worden de spelers geïnformeerd over de schendingen van de mensenrechten in China en zijn zij vrij om zich daar voor en na de spelen over uit te spreken. Tijdens de spelen mogen zij hun eventuele kritiek echter niet met veel vertoon uitdragen.
Terpstra vertelde dat de Nederlandse atleten geen politieke symbolen zoals actiepolsbandjes en tatoeages mogen dragen. Het organiseren van protesten door Nederlandse atleten tijdens de spelen is ook verboden. Terpstra: "Diegenen die zeggen dat zij die regels te knellend vinden, kunnen niet mee naar Peking."
Spagaat
Van Muiswinkel sprak van een fabuleuze spagaat. "Dit is een wanhopige poging om dingen met elkaar te verzoenen die niet met elkaar te verzoenen zijn." Amnesty International en andere ngo’s waren iets milder van toon, maar gaven wel te kennen dat er wat hen betreft best wat meer engagement van de sporters mag worden verwacht.
Amnesty-directeur Eduard Nazarski herinnerde de aanwezigen eraan dat het jaar waarin de Olympische Spelen plaatsvinden ook het jaar is waarin de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens 60 jaar bestaat. "Deze roept alle individuen op om mensenrechten te respecteren én te bevorderen."
|
Tumultueuze spelen Dat sport en politiek wel degelijk met elkaar te maken hebben, bewijst onderstaand rijtje van Olympische Spelen: 1936, Berlijn: Hitler gebruikt het sportevenement in de propaganda voor zijn naziregime. 1956, Melbourne: Nederland gaat niet vanwege de Russische inval in Hongarije. 1968, Mexico: Zwarte atleten vragen aandacht voor de Black Powerbeweging. 1972, München: Palestijnse terroristen gijzelen Israëlische atleten. De actie eindigt in een bloedbad. 1976, Montreal: Protest tegen Nieuw-Zeeland vanwege een rugbytournee door Zuid-Afrika. 1984, Los Angeles: Ditmaal weigeren de Russen en Roemenen om atleten te sturen. |
Zowel de FNV als de Schone Kleren Kampagne vroegen het NOC om zich bij de internationale koepel IOC hard te maken voor eerlijke tenues. Terpstra reageerde hier een beetje aarzelend op. Zo kort voor de spelen in Peking viel daar volgens haar toch niet veel meer aan te doen. Staatssecretaris Bussemaker zei echter dat hier voor toekomstige sportevenementen wel werk van moest worden gemaakt. "Het zou mooi zijn als alle atleten tijdens de spelen in Londen in 2012 in eerlijke shirtjes sporten."
Falun Gong
Daarnaast waren er meerdere actiegroepen voor Tibet op de rondetafelconferentie aanwezig. Een vertegenwoordigster van een van die groepen vond het flauw dat de atleten geen bandje mogen dragen waarmee zij Tibetaanse gewetensgevangenen steunen. Ook was er iemand aanwezig van een organisatie die pleit voor onderzoek naar grootschalige executie en orgaanroof van Falun Gong-leden.
De rondetafelconferentie was georganiseerd naar aanleiding van een motie van de VVD. Het is voor het eerst sinds 28 jaar dat er een debat is georganiseerd met vertegenwoordigers uit de politiek, sport en maatschappelijke organisaties. De eerste keer dat een dergelijk debat werd gevoerd, was naar aanleiding van de Olympische Spelen in Moskou in 1980.
Boze ambassadeur
De ambassadeur van China in Nederland. Xue Hanqin, schreef donderdag in de Volkskrant dat de discussie over de mensenrechtensituatie in China de gevoelens van het Chinese volk kwetst. Het beeld van China in de westerse wereld zou met ongefundeerde beweringen worden geschaad. Minister Verhagen wees de kritiek van China dat mensenrechten westers zijn, van de hand. "De Chinezen hebben zich in 1993 ook aan de universele mensenrechten gecommitteerd," aldus de minister.
