Hoe bepalen vrijwilligers waar ze werk gaan doen? Twee rapporten van Go Overseas, een website die voor vrijwilligers bemiddelt, geven inzicht in de trends in vrijwilligerswerk van 2011 tot 2014.
Vrijwilligerswerk als toerisme
Een toename van het aantal toeristen in een land blijkt vaak hand in hand te gaan met de belangstelling voor vrijwilligerswerk aldaar. Zuid- en Zuidoost Azie, waar vier van de top vijf landen liggen, waren tussen 2005 en 2013 de sterkst groeiende toeristische bestemming. Go Overseas suggereert een neiging om dit in verband brengen met toerisme. “India is een land van adembenemende landschappen.” En: “Thailand staat op nummer drie, wat aangezien de stijging in toerisme in dit mooie land geen verbazing is.”
Vrijwilligerswerk bij rampen
Een andere trend blijkt rampvrijwilligerswerk. Zo is het aantal vrijwilligers in Japan (ramp met kernreactor Fukushima, 2011) en Haïti (aardbeving, 2010) sterk gedaald ten opzichte van 2011 en 2012. Ondanks dat is het aantal toeristen in beide landen met twintig procent toegenomen. De Filippijnen (Tyfoon Haiyan, 2013) stegen volgens de cijfers van nummer negentien naar de eerste plek.
Media aandacht
Hoe komt het dat vrijwilligers aangetrokken worden tot rampen? Speelt media-aandacht een rol? Volgens een onderzoeksrapport uit 2006 naar de media-aandacht voor acht rampen tussen 2003 en 2005 is de aandacht van westerse media meer afhankelijk van politieke en economische belangen van de westerse wereld in het rampgebied, dan van het aantal slachtoffers. Het resultaat van minder krantenkoppen en journaals betekent doorgaans bijvoorbeeld minder financiële hulp. Als we de cijfers van het rapport naast het belangstelling voor vrijwilligerswerk leggen, zien we een duidelijk verband.
[[{“fid”:”34520″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”rampen en media”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”rampen en media”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”rampen en media”,”title”:”rampen en media”,”style”:”height:553px; width:580px”,”class”:”file-default media-element”}}]]
KijkwijzerOp de linkeras zie je hoe vaak er via Google gezocht is op ‘vrijwilligerswerk’ en de naam van een rampgebied, in de periode nadat er een ramp plaatsvond.
Op de rechteras zie je de media-aandacht een ramp kreeg, en hoeveel slachtoffers er bij desbetreffende ramp vielen.
In de voorbeeldgrafiek zie je een ramp met relatief veel slachtoffers, maar weinig media-aandacht: dat is de blauwe driehoek. De groene/rode driehoek is een voorbeeld van een ramp met relatief veel media-aandacht, maar weinig slachtoffers.
One World ging kijken of er dezelfde trend te vinden is bij de recente rampen. Met de hulp van Google Trends (database van trefwoorden Google zoekmachine) hebben we naar de belangstelling voor vrijwilligerswerk naar vijf grote rampen van de afgelopen acht jaar gekeken: de aardbeving in China (2008), de cycloon in Myanmar (2008), de aardbeving in Haïti (2010), de aardbeving en tsunami in Japan (2011) en de tyfoon in Filipijnen (2013). Vervolgens doken we in de disaster database van Universiteit Leuven voor de aantalen slachtoffers, en het nieuwsarchief van persbureau Reuters voor berichten over de ramp.
[[{“fid”:”34497″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Infographic Vrijwilligerswerk”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Infographic Vrijwilligerswerk”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Infographic Vrijwilligerswerk”,”title”:”Infographic Vrijwilligerswerk”,”style”:”height:654px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]
De meest gerapporteerde ramp was de zeebeving in Japan; begrijpelijk aangezien een kerncentrale beschadigd raakte. Meer dan de helft van de nieuwsberichten gingen over radiatie of nucleair gevaar. De aandacht voor Myanmar, China en Haïti kwamen bijna op hetzelfde uit, terwijl de ramp in Haïti wel de meeste slachtoffers heeft opgeleverd. De cycloon in Myanmar en de aardbeving in China kregen de minste aandacht van vrijwilligers. Filipijnen kregen de minste aandacht van Reuters, maar die ramp kostte ook aan de minste mensen het leven. We konden dus geen verband vinden tussen het aantal slachtoffers en het aantal berichten in Reuters. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat Reuters alleen nieuws publiceert. Andere kranten publiceren ook andere verhalen, zoals opiniestukken, persoonlijke verhalen en achtergrondverhalen. Mogelijkerwijze zou grondiger media onderzoek andere resultaten opleveren. Niettemin zien we ook geen verhouding tussen het aantal zoekopdrachten voor vrijwilligerswerk en de ernst van de ramp.
