Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Mijn moeder en vader begrijpen mijn zinnen anders dan mijn klasgenoten doen. Mijn vrienden, met hun verschillende culturele achtergronden en leefsituaties, interpreteren mijn woorden allemaal anders. Mijn docenten reageren verschillend op wat ik zeg. Eenieder die zich bekommert om mij, zegt me te begrijpen. Is dat wel zo? Kan ik überhaupt ooit begrepen zijn geweest door iemand, wanneer ik soms zelf niet goed weet wat ik bedoel?
Soms raak ik het zat om uit te leggen wat een zin voor mij betekent. Soms wil ik voelen hoe het is om direct begrepen te worden. Op zulke momenten grijp ik naar iets wat het meest in de buurt komt en probeer ik dat in een gedicht te verwerken. Poëzie bestaat volgens mij voornamelijk om die reden: niet willen uitleggen en toch begrepen willen worden. Wanneer ik een gedicht voordraag, hoor ik vaker dat het iets teweeg brengt bij mensen, dan wanneer ik iets in gewone zinnen vertel. Misschien ben ik het type niet om alles rechtstreeks te zeggen.
Met één zin iedereen aanspreken
Mijn Turkse kennissen zou ik graag vertellen dat ik gescheiden ben, zonder dat er met medelijden of afkeer naar me gekeken wordt, zonder nieuwsgierige blikken toegeworpen te krijgen, zonder brutaal bevraagd te worden over mijn privéleven, zonder dat ik zwak in hun ogen ben, zonder dat er gespeculeerd wordt over mijn liefdesleven, zonder dat mijn maagdelijkheid onderwerp van gesprek wordt, zonder dat ik minder waard ben binnen de Turkse gemeenschap, zonder neppe troost te krijgen om achteraf te horen dat ik als vrouw klaarblijkelijk gefaald heb.
“
Ik ben nog steeds Hava en kan wel veranderen, maar raak mijn kern nooit kwijt.
Tegen mijn niet-Turkse kennissen wil ik zeggen dat ze mijn pijn niet moeten wegpoetsen met hun goed bedoelde nuchterheid, waar ik soms juist naar verlang, maar dat ze mijn verdriet ook niet moeten overdrijven, dat ik ook van hen geen medelijden hoef, dat ze zich geen zorgen hoeven te maken om mijn verleden, dat ik zeker niet uitgehuwelijkt ben of strenge ouders heb, dat ik nog steeds geloof in de liefde, dat ik ook nu nog in staat ben om gelukkig voor anderen te zijn, dat het er niet toe doet en dat ik alleen maar gescheiden ben – niets meer en niets minder. Ik ben nog steeds Hava en kan wel veranderen, maar raak mijn kern nooit kwijt.
Aan de lezers van mijn column zou ik willen zeggen – voor zover het jullie interesseert – dat er niet één reden is waarom ik gescheiden ben en ik eveneens niet één reden kan bedenken waarom ik vandaag nog getrouwd zou willen zijn; dat zou volgens mij voldoende moeten zijn. Verder zou ik willen zeggen dat ik me ervan bewust ben dat ik niet de enige op de wereld ben en dat de wereld niet om mij draait, dat het goed met me gaat en dat ik, net als jullie allemaal, een gewoon mens ben. Ik wil dat jullie weten dat ik positief in het leven sta, dat ik mijn geluk niet meet aan dat van anderen, dat er nog steeds bloemen groeien in mijn hart, dat ik mij niet schaam, dat ik soms enorm onzeker ben, al sta ik sterk in mijn schoenen, en dat ik intens hoop dat geen van jullie door mijn vel heen kan kijken.
O, en mijn gedichten gaan trouwens lang niet altijd over dat ik gescheiden ben.
“
Ik ben gescheiden
Ik zou jullie ervan willen verzekeren dat ik altijd mijn eigen keuzes heb gemaakt en dankbaar ben om wat ik heb meegemaakt, want dankzij dat bestaat er één zin waarover ik aan het dubben ben, één zin die mij gemaakt heeft tot wie ik vandaag ben.
In de hoop dit keer in één keer begrepen te worden, gooi ik hem er uit:
Ben bosandim. Dat is Turks voor: ‘Ik ben gescheiden’. Mijn ouders hadden die zin nog nooit in huiselijke kring gehoord – niet in het Turks, tenminste.
