Achtergrond

Audifax Ndabitoreye: Nederlandse oppositieleider in Burundi

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Een mislukte staatsgreep, een stroom internationale kritiek en aanhoudend geweld met tientallen doden en ruim honderdduizend vluchtelingen tot gevolg – president Pierre Nkurunziza van Burundi lijkt het niet te deren. Hij blijft bij zijn besluit om voor een derde keer op te gaan voor het presidentschap.

Eerder was de Nederlands-Burundese Audifax Ndabitoreye kandidaat voor de presidentsverkiezingen in Burundi. Maar begin deze maand werd hij onder het toeziend oog van camera’s opgepakt door de Burundese politie na een vergadering met de buitenlandministers van Kenia, Oeganda, Rwanda en Tanzania. Zijn arrestatie ging er verhit aan toe.

[[{“fid”:”36880″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Arrestatie Audifax Ndabitoreye, Nederlandse oppositieleider in Burundi “,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Arrestatie Audifax Ndabitorey, Nederlandse oppositieleider in Burundi “},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Arrestation spectaculaire d’Audifax NDABITOREYE”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]

Arrestatie Audifax Ndabitoreye, Nederlandse oppositieleider in Burundi. Bron: Iwacu Web TV

Ndabitoreye’s arrest was van korte duur:  hij kwam diezelfde dag nog vrij. Naar eigen zeggen dankzij zijn Nederlandse paspoort. Het VPRO-radioprogramma Bureau Buitenland belde gisteravond met Audifax Ndabitoreye in Rwanda. Een fragment uit het interview.

In het filmpje zien we hoe u na een tirade wordt meegenomen door de politie. Wat is er vervolgens gebeurd?
Ndabitoreye: “In overleg met de Nederlandse ambassadeur (Jolke Oppewal, ook in bovenstaande video te zien, red.) heb ik mezelf aangegeven bij de politie. Dat ging er hardhandig aan toe. Toen we op weg waren naar het huis van bewaring van de inlichtingendienst ben ik uit de rijdende auto geduwd. Ik heb letsel opgelopen aan mijn neus, rug en linkerbeen.

Eenmaal in de gevangenis ben ik niet mishandeld, maar wel vernederd. Ik moest mijn kleren uitdoen en op de grond zitten. En ze maakten kleinerende opmerkingen over mijn kandidatuur. Na een paar uur ben ik vrijgelaten.”

Heeft het geholpen dat de Nederlandse ambassadeur u heeft bijgestaan?
“Ja, absoluut. We mogen niet vergeten dat Nederland belangrijk is voor Burundi, zij ondersteunen het leger en de politie. Nederland biedt Burundi ontwikkelingshulp gericht op het vredesproces en de wederopbouw van het land. Dit houdt onder meer in dat de hervorming van de krijgsmacht en het politiecorps wordt ondersteund. (Inmiddels zijn deze hulpgelden opgeschort, red). En bovendien helpt het dat ik Nederlands staatsburger ben. De ambassadeur kon tegen de politie zeggen: ‘dit is een Nederlander, let er goed op dat hij niet wordt mishandeld.’ Dat is uiteindelijk ook niet gebeurd.”

Sindsdien bent u met rust gelaten. Desalniettemin bent u niet meer in Burundi, maar in Rwanda.
“Klopt. Mijn gezin is me voorgegaan. Ik ben vertrokken uit Burundi om een oproep te doen aan de internationale gemeenschap. Want als wereldleiders niets doen voor Burundi, kunnen er verschrikkelijke dingen gebeuren. Je ziet al signalen: tegenstanders van het regime verdwijnen of worden vermoord, de politie schiet op demonstranten, en speciale diensten van de president hebben vijf onafhankelijke radiostations in vlammen gestoken. Mensen behandelen elkaar alsof ze dieren zijn. Het leven van een ander heeft geen enkele betekenis. Aan alle kanten komen milities op en het leger is verdeeld. Het zijn toestanden die steeds meer reden voor onrust geven.”

Ligt daarin ook een speciale rol voor Nederland, aangezien het land zich actief bezighoudt in Burundi en er zo veel hulpgelden in stopt?
“Vanaf het moment dat de politie met kogels op demonstranten schoot, heb ik een oproep gedaan aan de Nederlandse regering en de Europese Unie om zo snel mogelijk alle financiële hulp aan de politie te stoppen. Dat is gebeurd, maar het is te laat. Nederland heeft geholpen het vredesakkoord van Arusha te bestendigen. In het politieapparaat en het leger werd veel geïnvesteerd om rust in het land te brengen. Dat er nu mensen worden mishandeld door politiediensten, betaald met geld van Europeanen – dat kán toch niet!

Tegelijkertijd is het ook niet te laat, in de zin dat vrede kan worden afgedwongen. Ik vind dat er vredestroepen naar Burundi moeten worden gestuurd. En dat de druk nog meer moet worden opgevoerd, door sancties in te voeren. Alleen waarschuwen heeft geen zin. Nkurunziza luistert naar niemand, niet naar collega’s in de regio en niet naar de oproepen van de internationale gemeenschap.

Ik wil niet dat de wereld over een tijdje huilt, uit spijt dat ze niet de juiste beslissing hebben genomen. Ik wil niet dat er verschrikkelijke dingen gebeuren in Burundi zoals we hebben gezien in Rwanda. Dat moet iedereen beseffen: nu is het moment om er iets aan te doen.”

Luister hier het hele interview van VPRO Bureau Buitenland:

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons