Achtergrond

Alleen onder dwang zal Kim Jong-un mensenrechten verbeteren

De diplomatieke wereld klapt voor Trump en Kim Jong-un terwijl tienduizenden mensen gevangen worden gehouden in opdracht van de Noord-Koreaanse dictator. Toch is er op de diplomatieke top niet gerept over mensenrechten.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Glunderend ondertekenden de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Amerikaanse president Trump deze dinsdag een akkoord tijdens de historische top in Singapore. ‘We hebben besloten het verleden achter ons te laten; de wereld zal grote veranderingen zien’, beloofde Kim. Daarna werden handen geschud en volgden amicale schouderklopjes.

Zelfs de grootste optimist had dit niet kunnen voorspellen. De landen bestookten elkaar het afgelopen jaar met oorlogsretoriek. Het kernwapenprogramma van Noord-Korea en een reeks raketlanceringen deden in de Verenigde Staten de alarmbellen rinkelen. ‘Rocket Man is op een zelfmoordmissie’, tweette Trump. Dat was nadat Kim de president had uitgemaakt voor ‘geestelijk gestoorde seniele vent’, die hij met vuur zou ‘temmen’.

Speciale band

Alle Koreanen? Dus ook de 80 à 100 duizend gevangenen in de strafkampen?

Dit voorjaar zette Kim de deur echter op een kier voor gesprekken met de Grote Vijand. De Zuid-Koreaanse president Moon bemiddelde en stuurde aan op een ontmoeting. Afgelopen dinsdag was het zover. ‘We hebben een hele speciale band ontwikkeld. We hebben veel tijd met elkaar doorgebracht en dat heeft beter uitgepakt dan we ooit hadden verwacht’, zei Trump na afloop.

De Verenigde Staten en Noord-Korea zullen samenwerken aan ‘een blijvende en stabiele vrede’, stelt het akkoord. Ook streeft Pyongyang naar een ‘complete denuclearisatie van het Koreaanse schiereiland’. Als bewijs van goede wil ontmantelt Kim binnenkort een locatie voor het testen van raketmotoren en staken de VS en Zuid-Korea voorlopig hun gezamenlijke militaire oefeningen. De verklaring bevatte geen streefdatum, geen tijdschema en zelfs geen agenda voor verder overleg. Sceptici vinden dan ook dat het akkoord weinig voorstelt. In 1994 deed Noord-Korea ook vergaande beloftes over de ontmanteling van het kernwapenprogramma – in ruil voor economische hulp – en daarvan bleek later ieder woord gelogen. Maar Trump wilde hier niets van weten. ‘Het verleden hoeft het heden niet te bepalen en de historie wijst telkens weer uit dat voormalige vijanden ook vrienden kunnen worden’, benadrukte hij nog eens tijdens een afsluitende persbijeenkomst. ‘We dromen van een toekomst waarin álle Koreanen zullen leven in harmonie, waarin families zullen worden herenigd en het vredeslicht de donkere oorlogsdreiging zal verjagen.’ Alle Koreanen? Dus ook de 80 à 100 duizend gevangenen in de strafkampen?

Ratten eten

Je zou na alle lof-uitingen bijna vergeten dat Kim behalve een slimme strateeg ook een wrede dictator is die mensen in zijn entourage heeft laten vermoorden en hele families voor het minste of geringste naar een werkkamp stuurt. In het meest totalitaire land van de wereld is het bezitten van een radio of TV waarop ook buitenlandse zenders kunnen worden ontvangen, al een reden voor opsluiting.

De Noord-Koreaanse goelag bestaat al decennialang. Eind jaren negentig verscheen het geruchtmakende boek De Aquariums van Pyongyang van Kang Chol-hwan en Pierre Rigoulot. Het was de eerste getuigenis van een gevluchte Noord-Koreaan die als jongen tien jaar in strafkamp Yodok had doorgebracht. Zijn familie moest een heropvoeding ondergaan en zware dwangarbeid verrichten omdat de opa van Kang Chol-hwan beschuldigd werd ‘een vijand van het regime’ te zijn.

 

Kang Chol-hwan
De tiener was in het kamp getuige van martelingen en de executie, steniging of ophanging van gevangenen die probeerden te vluchten of probeerde te stelen. Zelf ontkwam hij ternauwernood aan de ineenstorting van een mijnschacht waarin kinderen te werk werden gesteld. Hij leed aan extreme ondervoeding en wist uiteindelijk te overleven door het eten van ratten. Eenmaal ‘vrij’ dreigde hij in 1992 opnieuw te worden opgepakt. Kang vluchtte naar China en belandde na een lange, gevaarlijke reis in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul. Zijn relaas werd door veel lotgenoten bevestigd. In 2010 interviewde ik Kang in het North Korea Stategy Centre in Seoel. Zijn missie was het verspreiden van transistorradio’s in het Noorden.

Verschillende radiostations in Seoel richten zich uitsluitend op luisteraars in Noord-Korea. Ze proberen de leugens van het Kim-regime te ontkrachten en mensen te vertellen wat vrijheid en leven zonder angst en honger betekent. Naast nieuws, achtergronden en getuigenissen van gevluchte Noord-Koreanen worden er ook brieven voorgelezen aan achtergebleven familieleden. “De vrije uitzendingen bieden hoop”, vertelde Kang Chol-hwan in 2010. “De Noord-Koreanen putten er moed uit. Maar ze hebben niet de kracht zichzelf te bevrijden van het misdadige regime. Dat kan alleen met hulp van buiten.” De oprichter van een van de radiostations beaamde dat: “Er heerst totale onmacht. Verandering is uitsluitend mogelijk door hulp van buitenaf.”

Mensenrechtenschendingen

Gealarmeerd door de verhalen van vluchtelingen publiceerde de Verenigde Naties in 2014, na uitvoerig onderzoek, een schokkend rapport over de schendingen van de mensenrechten in Noord-Korea. Een doorbraak. Volgens rapporteur Michael Kirby waren de misdaden zo gruwelijk dat ze een categorie op zich vormden. Hij pleitte ervoor het regime te laten veroordelen door het Internationale Strafhof in Den Haag voor ernstige misdaden tegen de menselijkheid. Kim Jong-un was niet onder de indruk; niets wijst erop dat de repressie in het land sindsdien is afgenomen.

Voor Trump is het doel van de onderhandelingen met Kim vooral denuclearisatie. Maar als de dooi doorzet en Kim álle VN-sancties die tegen zijn land van kracht zijn, van tafel wil hebben en hij normale relaties ambieert met Noord-Amerika en Zuid-Korea, dan zullen ook de mensenrechten op de agenda moeten staan.

Bedrijfsleven zal profiteren

En of ze daar nu zin in hebben of niet, de Amerikanen zullen hierin het voortouw moeten nemen, aangezien Zuid-Korea andere belangen heeft: het wil graag zo snel mogelijk weer zaken kunnen doen met het Kim-regime. Vooral het bedrijfsleven reageerde dan ook verheugd op de ‘geslaagde top’.

In het industriële complex Kaesong – op de grens tussen Noord en Zuid – waren 123 Zuid-Koreaanse bedrijven gevestigd die gebruik maakten van goedkope Noord-Koreaanse arbeidskrachten. Het complex werd in februari 2016 gesloten na Kims vierde nucleaire test. De bedrijven liepen daardoor een miljardenomzet mis en het Kim- regime miste ruim 90 miljoen dollar aan inkomsten (de arbeiders moesten hun salarissen grotendeels afdragen). Het bedrijfsleven staat te trappelen om terug te keren naar Kaesong en dat heeft hogere prioriteit dan eisen stellen aan mensenrechten bij de noorderburen.

 

Als Trump het mensenrechtendossier links laat liggen, blijft Noord-Korea een land waar angst regeert

Als de eigengereide Trump het mensenrechtendossier ook links zal laten liggen dan blijft Noord-Korea een land waar de angst regeert en martelingen en dwangarbeid de maat zijn. De kans op een humaan bestaan is dan verkeken. De Noord-Koreaanse bevolking zal de grote verliezer zijn en Kim de winnaar die internationale erkenning heeft gekregen en daar verdomd weinig voor heeft hoeven doen.

De toekomst moet uitwijzen of zijn intenties oprecht zijn of verzinsels in het kader van een sluwe PR-campagne waarmee hij zijn vijanden om de tuin leidt. Voorlopig hoeft Kim geen harde aanpak te vrezen en wordt hij vooral opgehemeld. De BBC noemde hem ‘The new kid on the diplomatic block’, de nieuwe populaire leider in de politieke klas van 2018; presidenten zouden in de rij staan om hem te kunnen ontmoeten.

In Pyongyang werd De Geweldige Leider en de Briljante Kameraad na zijn terugkomst op woensdag met groot enthousiasme onthaald. Kranten prezen hem voor zijn leiderschap inzake de geopolitieke situatie van het Koreaanse schiereiland. Onder de inwoners van Seoel daarentegen, was ook veel weerstand tegen het spektakel van de afgelopen dagen. Dominee Chun, die de afgelopen 25 jaar twaalfhonderd Noord-Koreanen hielp te ontsnappen, walgde ervan. ‘Kim blijft mensen onderdrukken,’ zei hij tegen de NOS. ‘Hij heeft zoveel moorden op zijn geweten. Het is verschrikkelijk dat deze show van hem nu een ‘superster’ maakt.’

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons