Zomervakantie is heerlijk. Zeker als je er alweer een hele tijd werk of studeren op hebt zitten. Niets is dan meer verdiend dan een uitje naar een tropisch resort of een avontuurlijke vakantie in het regenwoud. Maar houd je er wel rekening mee dat de vakantieplek waar je zo van geniet er door jouw komst juist op achteruit kan gaan?
Hieronder staan de voornaamste redenen waarom jouw vakantie slecht kan zijn voor de wereld:
1. Natuurlijke bronnen verdwijnen
De Serengeti, één van 's werelds mooiste natuurparken. Het is tevens een 1.5 miljoen hectare grote savanne: een ecosysteem dat balanceert op onderlinge afhankelijke relaties tussen allerlei soorten organismen. Dit ecosysteem is erg fragiel.
Wanneer iets het ecosysteem verstoort, kan dit ernstige gevolgen hebben. Zo kan er woenstijnvorming plaatsvinden. Dit kan het gevolg zijn van teveel ontbossing, overbegrazing of overmatige landbouw. En van toerisme.
Door de wegen die door het park leiden beschadigen auto's de omgeving – zowel de begroeiing als de dieren zijn hier de dupe van. Ook worden de waterbronnen vaak gebruikt door toeristen, waardoor de lokale bevolking met minder moet doen.
2. Rotzooi blijft achter
Waar mensen komen, laten ze (vaak) rotzooi achter. Niets in minder waar in de Himalaya's. Met wekenlange trektochten die dagelijks door de bergen gaan blijft er veel troep achter in dit prachtige gebied.
De vervuiling van de Himalaya's is zo erg geworden dat sinds april dit jaar iedere bergbeklimmer acht kilo aan afval mee terug naar beneden moet nemen. Waar hebben we het dan over? Huis- tuin- en keukenafval, maar ook hele zuurstofflessen en lichamen van overleden klimmers die niet vergaan in de kou.
3. Fysieke impact
Nog zo'n mooi geschenk van moeder natuur: Antartica. Om er te komen, te verblijven en dingen te ondernemen moet je genoeg geld willen en kunnen uitgeven. Waarom? Antartica is moeilijk te bereiken en eigenlijk niet gemaakt voor ons om langdurig de toerist uit te hangen.
Zoals op veel andere (toeristische) plekken zorgt de vraag voor het aanbod. Het continent Antartica is in trek, maar de lokale economie heeft helemaal niks aan al het toerisme. Het enige dat het uitgestrekte ijsland aan onze bezoekjes overhoudt is milieuschade en hoge kosten van hulpbronnen. Want niks wat wij nodig hebben (denk aan elektriciteit, accommodatie, winkels en watertoevoer) is er al en moet dus speciaal voor ons gemaakt worden.
4. Grote ecologische voetafdruk
Hoe wil je het liefst op vakantie? Snel en efficiënt met het vliegtuig of langer genieten van een rustgevende cruise? Mocht het invloed hebben op je keuze: per passagier hebben cruiseschepen een drie keer zo grote ecologische voetafdruk (carbon footprint) dan een Boeing 747.
Een cruiseschip zorgt namelijk voor vervuild ballastwater, geluidsoverlast, aanvaringen met dieren en verschillende slechte uitlaatgassen. Hiervoor krijgen cruisemaatschappijen miljoenen dollars aan boetes (bekijk hier een lijst), maar het probleem zet zich nog steeds voort. Midden op zee zijn er namelijk weinig oplettende ogen die je in de gaten houden.
5. Economische impact
Stel, je bent in Thailand. Op het strand van Kho Phi Phi wil je graag een Coca-Cola bij je Pad Thai. De lokale bevolking in het kleine strandrestaurantje verkoopt het je maar al te graag. Je betaalt ze ervoor – niks mis mee, zou je zeggen?
Jammer, maar er blijft maar 5 dollar van de 100 dollar die jij uitgeeft op vakantie achter in de lokale economie van ontwikkelingslanden. Dit heet ‘lekkage’. Uit onderzoek van de United Nations Conference on Trade and Development blijkt dat dit vaak voorkomt. In bijvoorbeeld Gambia gaat maar rond de 20 procent van de toeristenuitgaven naar de lokale economie.
Door jouw geïmporteerde Coca-Cola draag je dus niet bij aan de lokale economie, maar juist aan die van de rijkere landen die het exporteren.
6. Niets is meer authentiek
Commodificatie, standaardisatie, dubbele standaarden, ongelijkheid. Het zijn allemaal abstracte termen, maar ze vinden plaats in de praktijk. Zo maken de Kuna-vrouwen in Colombia al jaren hun mola’s (bloezen) gebaseerd op hun beeld van de aarde en de spirituele wereld. Ze zijn mooi, kleurrijk en toeristen kopen ze graag.
Zo graag dat de mola’s nu aan het veranderen zijn naar de wensen van de toeristen. En, belangrijker nog, daardoor verandert ook de kennis van de lokale vrouwen van hun eigen tradities. Cultuurverlies is in dezen een heikel punt.
Maar dat is nog niet alles. Doordat toeristische bedrijven vaak lokale mensen aannemen, ontstaan er ook verschillen onder de bevolking onderling. In het Taman Negara National Park in West-Maleisië nam het buitenlandse personeel lokale bevolking in dienst. Zij verdienden 120 dollar per maand. De rest van de lokale bevolking kreeg rond de 40 dollar per maand.
7. Vakantie slecht voor jezelf!
Echt waar. Elk jaar gaan er bijna een miljard mensen op vakantie. Veel toeristen krijgen te maken met mentale problemen zegt de Wereldgezondheidsorganisatie.
'Psychiatrische noodgevallen' zijn, naast een verwonding of een hartaandoening, de meest voorkomende medische oorzaken voor evacuatie per helikopter op vakantie. Extreme angst zoals vliegangst is een groot probleem voor veel vakantiegangers. Ook angst voor het onbekende en overweldigende situaties op religieuze plekken behoren tot het lijstje.
Meer in IJsland (Fougerouse Arnaud)
3 tips voor een betere vakantie
Als je toch nog op vakantie wilt na dit relaas, dan hebben we hier drie tips die ervoor kunnen zorgen dat jij van je vakantie kan genieten en de de natuur en lokale bevolking er ook baat bij hebben:
1. Koop lokale producten
Het klinkt logisch. Maar in de praktijk is het makkelijk om naar de voor de hand liggende producten te grijpen op vakantie. Dit zijn vaak geïmporteerde producten die bijdragen aan milieuvervuiling, en de lokale bevolking profiteert er minder van.
Koop daarom lokale producten! Nog meer redenen nodig? Lokaal eten is verser, smaakt lekkerder, er zitten meer voedingsstoffen in en er wordt minder verpakking voor gebruikt. Oh, en de lokale boeren profiteren er vaak ook nog van!
2. Check Travelife
Wil je toch echt op vakantie en weet je al naar welk land of welke stad? Check dan eerst even Travelife voor hotels en andere accommodaties. Ze bieden een internationaal certificatieschema aan, op basis waarvan ze de accommodatie beoordelen.
Zo kijken ze naar hoe de hotels met hun omgeving en het personeel omgaan. Maar ook wat ze doen met hun energie en waterconsumptie. Alle accommodaties die de site aanbiedt is gecheckt en voldoen aan hun strenge keurmerk. Zo weet je dat het goed zit.
3. Probeer klimaatneutraal te zijn
Klimaatverandering is een groot probleem – dat hoeven we niet meer te vertellen. Vooral CO2-uitstoot is hier een grote boosdoener in. Om catastrofale klimaatveranderingen tegen te gaan is vastgesteld dat we voor 2050 de CO2-uitstoot in de wereld teruggebracht moeten hebben.
Hoeveel terug? Voor tachtig procent. Dat is niet niks. Daarom is het belangrijk na te denken hoe je zelf bijdraagt aan CO2-uitstoot. Oftewel, hoe groot jouw Carbon Footprint is. In de auto, op de boot, in het vliegtuig, maar ook thuis draag je namelijk bij aan de uitstoot.
(Een deel van) de oplossing is emissiecompensatie. Er zijn verschillende websites zoals deze van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waarop je jouw Carbon Footprint kan uitrekenen. Vervolgens kan je ervoor kiezen om, als je bijvoorbeeld een lange vlucht maakt die veel CO2 de wereld in helpt, te betalen voor CO2-compensatie.
Voor de echte fanatiekelingen: koop Verified Emission Reductions (VER’s). Dit zijn certificaten van investeringen in CO2-reducerende projecten over de hele wereld. Zo kan je wat terug doen voor het milieu. Maar natuurlijk nog steeds het beste is de fiets te pakken.
