Kan je met succes ondernemen in een brandhaard? Gezien de verhouding tussen Nederlandse hulp en de – zo goed als niet bestaande – handel geloven velen van niet. De Afghaanse ondernemer Basid (42) denkt daar anders over. Hij is eigenaar van een drukbezocht pretpark en geeft negen tips om winst te maken in een land zoals Afghanistan.
1. Verdiep je in de (roerige) geschiedenis
Basid: ‘Ik heb drie machtswisselingen meegemaakt in Afghanistan. Eerst kwamen de communisten, daarna de Taliban en nu is president Karzai afgezwaaid. Een wijze geschiedenisles: voor een ondernemer zijn altijd érgens mogelijkheden. Zelden vlogen door het hele land tegelijk de kogels om je oren. In het noorden van Afghanistan is het nu veilig genoeg om een bedrijf op te bouwen. Maar in zuiden is het een ander verhaal: daar is de Taliban sterk en vinden veel gevechten en aanslagen plaats.’
2. If it can happen there, it can happen anywhere
Basid heeft goed gekeken naar andere conflictgebieden in de regio: ‘Ik zag voor het eerst een pretpark in Peshawar, Pakistan. Ik dacht: als het daar lukt, waarom dan niet in Afghanistan? Nu bezoeken op een normale avond 1000 mensen het pretpark. Uitschieter was Nowruz (red. Perzische oudjaarsavond in maart), toen heb ik 5000 kaartjes op één avond verkocht.’
[[{“fid”:”30244″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Pretpark in Afghanistan”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Pretpark in Afghanistan”},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“class”:”styles file-styles artikel_volle_breedte media-element file-file-styles-artikel-volle-breedte”,”id”:”styles-6-0″}}]]
Basid importeerde de attracties uit Iran, China en India in 2012
3. Wees shockproof: zorg voor en solide plan B
‘In 2013 ging het pretpark open, dat was een topjaar. Helaas verkeerde Afghanistan de afgelopen maanden in een politieke crisis door de presidentsverkiezingen. Ik merk dat de bezoekersaantallen daardoor snel teruglopen. Mensen sparen hun geld op voor het geval de situatie escaleert en ze willen vluchten.’ Gelukkig heeft Basid heeft een appeltje voor de dorst. ‘Ik ben ook eigenaar van een transportbedrijf met vijf passagiersbussen, die blijven gewoon rijden.
4. Maak nieuwe vrienden en slimme partnerschappen
In tegenstelling tot Nederlandse ondernemers, hebben Turken het noorden van Afghanistan al een aantal jaar geleden ontdekt. Basid: ‘Ze handelen in meubels, bouwmateriaal en beginnen binnenkort met het winnen van olie.’ Turkse bedrijven zijn naarstig op zoek naar iemand zoals Basid; iemand die de context en valkuilen van ondernemen in Afghanistan kent. ‘Onlangs tekende ik voor een nieuw project: samen met een Turks bedrijf ga ik een particuliere basisschool in Mazar e Sharif bouwen.’
5. Nieuwe ronde = nieuwe kansen
‘Er is enorm veel vraag naar particulier onderwijs in Afghaanse steden. De toekomst van je kinderen is prioriteit als je je geen zorgen meer maakt over hoe er eten op tafel komt. Tien jaar geleden waren in heel Afghanistan ongeveer 5.000 studenten en 1 universiteit. Nu zijn er alleen al in Mazar e Sharif al 20.000 studenten en zeven universiteiten.’
6. Zorg goed voor je personeel
‘Ik heb 40 medewerkers in dienst en die stuur ik allemaal naar school. Daar hebben ze eerder nooit de kans voor gekregen.’
7. Mensen zoeken naar afleiding en vertier
‘De bevolking van Afghanistan kan wel een verzetje gebruiken. Ze zijn moe van zoveel jaren ellende en het pretpark biedt welkome afleiding. Een toegangskaartje kost 10 Afghani (13 eurocent) en bezoekers betalen voor elke attractie apart. Basid verdient het meest door de verkoop van eten en drinken: ‘Veel mensen komen hier om in het gras te picknicken en naar de attracties te kijken.’
8. Droom groot
‘Ik begon met ondernemen als achttienjarig knulletje met 20 procent aandelen in één bus. Ik ben sindsdien altijd op zoek geweest naar nieuwe kansen: om stap voor stap heel groot te worden. Ik bedoel, wie had een paar jaar geleden gedacht dat zo’n pretpark in Afghanistan kon staan? Ik in ieder geval niet.’
9. Maak anderen enthousiast
Basid hoopt dat Nederlandse bedrijven of start-ups het aandurven om richting Afghanistan te vertrekken. ‘Er zijn veel onontdekte kansen: mobiele telefonie, internet en vergeet niet: het noorden van Afghanistan is rijk aan natuurlijke grondstoffen. Maar dan moeten jullie niet alles geloven wat je op tv ziet en een keertje langskomen.’ Een laatste belofte van Basid: ‘Je zal verbaast zijn over wat je hier aantreft.’
