Achtergrond

Vrije handel in rijst leidt tot meer honger en armoede

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

rijst planten
Foto: CC

De Ecumenical Advocacy Alliance , een internationale vereniging van kerken die zich inzet voor eerlijke handel, onderzocht de lokale gevolgen van beslissingen om de nationale rijstmarkt open te gooien voor buitenlandse import in Ghana, Honduras en Indonesië. Wat veel experts al dachten is nu bewezen, het huidige vrije marktdenken verergert honger en armoede, in plaats van landen eruit te helpen.

 
Tarieven verlagen
“De oorzaken die we hiervoor vonden zijn vooral te wijten aan liberalisering van markten en het verlagen van tarieven”, zei Jean Blaylock, globale handelscampagneleider van de alliantie, tegen Reuters.
 
De rijstproductie in Honduras stortte begin jaren ’90 in, toen de overheid tarieven verlaagde en steun aan producenten introk, zoals vereist door programma’s van het IMF en de Wereldbank. In Indonesië nam onder het mom van liberalisme de import van rijst toe na de Aziatische financiële crisis. Hierdoor ontstond onstabiliteit in productie- en consumptieprijzen wat resulteerde in meer armoede, ondervoeding en schuld, aldus het onderzoeksrapport.
 
Goedbedoelde verwoesting
Verder concludeerde de studie dat hulp aan ontwikkelingslanden in de vorm van voedsel verwoestende gevolgen kan hebben voor de lokale boeren. Volgens Blaylock laat de studie zien dat rijstboeren niet van de honger omkwamen, maar toch wel flink moesten snijden in uitgaven als schoolkosten voor de kinderen, gezondheidszorg en voedsel. .
 
Zo schakelde de grote hoeveelheid rijst die de VS na orkaan Mitch en tropische storm Michelle als voedselhulp naar Honduras stuurde, de vraag naar lokaal geproduceerde rijst uit. “Donaties van rijst kwamen vanuit het buitenland en de buurthuizen lagen vol met rijst. Ze begonnen deze rijst aan iedereen te geven. Hierdoor raakte de markt verzadigd. Men wist niet meer wat ze met de rijst moesten doen”, citeert het onderzoek Eduardo Benitez, een boer uit Honduras.
 
rijst drager
Foto: CC

Ook consument de dupe

Rijst is het hoofdvoedsel voor de helft van de wereldbevolking.  “In alle drie de onderzochte landen hebben de goedkope importen ook niet per sé tot een prijsverlaging voor de consument geleid. Dit komt door de hoge concentratie van de rijsthandel”, zei de studiegroep. 
 
De voordelen van de goedkope rijstimporten waren dus vooral voor de importerende bedrijven en niet voor de consument. “Dus zowel producenten als consumenten in de nationale economie kunnen de verliezer worden van de liberalisering van de markt voor internationale handel”, stelt het rapport. Volgens de studiegroep is het verbouwen en produceren van rijst de belangrijkste inkomstenbron voor zo’n twee miljoen mensen ter wereld. Internationale handel in rijst is slechts goed voor 6,5 procent van de mondiale consumptie.
 
Neoliberale misser
De bevindingen van de studie spreken de gedachte die de Westerse onderhandelaars bij de WTO-onderhandelingen van de Doha ronde hadden, tegen. Deze gedachte was dat arme landen zich een weg uit de armoede moeten exporteren door hun markten te openen. Zo laat de studie zien dat de productie van Ghanese rijstboeren in Dalun met 75 procent afnam sinds 2000, toen rijst uit de VS, Vietnam en Thailand de lokale markt overspoelde.

 

Onderzoeksrapport ‘Trade Policies & Hunger’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons