Achtergrond

Tadzjiekse migranten in Rusland in problemen

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Boekingskantoren voor migranten draaiden in het voorjaar in Tadzjikistan steevast overuren, om Tadzjieken bij te staan die in Rusland en Kazachstan de kost willen verdienen voor hun gezinnen. Dit jaar blijft het rustig. Rusland geeft nu de voorkeur aan gastarbeiders uit Oekraïne. Tadzjieken worden er niet meer met open armen ontvangen.

Bijna twintig procent van de bevolking van Tadzjikistan, anderhalf miljoen Tadzjieken, was arbeidsmigrant, maar dat aantal neemt snel af. In 2013 werden 95.000 Tadzjieken in Rusland geweigerd, de eerste tien maanden van 2014 was dat aantal al opgelopen tot 150.000. De internationale organisatie ICCO coöperatie staat migranten en hun families bij met juridische hulp en praktische zorg als ze in problemen komen.

In 2013 brachten migranten 4,17 miljard dollar Tadzjikistan binnen, ongeveer de helft van het bruto binnenlands product. De enorme waardevermindering van de roebel, met ongeveer een derde van de oorspronkelijke waarde, zorgde er al voor dat de achterblijvers in Tadzjikistan minder te besteden hadden. Maar de situatie wordt met de dag nijpender. De gevolgen van de economische sancties zijn voor de migranten nu volop merkbaar omdat er minder banen te verdelen zijn.

Bovendien worden de regels waaraan ze moeten voldoen steeds strenger: migranten moeten Russisch spreken, kennis hebben van de Russische cultuur, zich inschrijven bij de belastingdienst, een medisch onderzoek ondergaan en beschikken over een werkvergunning en een internationaal paspoort. Wie zich niet aan de regels houdt, komt in de gevangenis en krijgt – na vrijlating – voor een aantal jaren een verbod de Russische grens te passeren.

Remigranten bieden zich nu in eigen land aan als dagloners. Hun terugkeer leidt in Tadzjikistan tot economische problemen, toegenomen armoede en criminaliteit. Andere migranten worden in Moskou door IS gerekruteerd. Twee- tot vierduizend Tadzjieken reisden al naar Syrië om voor IS te strijden. Voor meegereisde kinderen krijgen ze van IS 35 dollar kinderbijslag per maand.

We leefden als presidenten, we kwamen niets tekort

Migranten uit Tadzjikistan hebben het zwaar in RuslandMahmad Said (55) met zijn vrouw Fatima (50)

Mahmad werkte als arbeidsmigrant in Rusland:

"Zes jaar lang werkte ik als chauffeur in Rusland", vertelt Mahmad Said (55). "Mijn verdiende loon stuurde ik naar huis, naar Fatima en onze vier kinderen, terwijl andere migranten vaak niets meer van ze laten horen als ze de grens eenmaal over zijn. Aan onderdak en eten was ik in Rusland ongeveer 25 euro per dag kwijt, ik kon dagelijks dus wel 75 euro sparen. We leefden in Rusland als presidenten, we kwamen niets tekort. We ontspanden in onze vrije tijd in de natuur en via telefoon en internet hielden we contact met het thuisfont. Mijn vrouw melde me: ‘stuur ons geld en blijf in Rusland. Maar de roebel devalueerde. Ik verdiende nog steeds hetzelfde salaris maar kon daarvoor in Tadzjikistan ineens de helft minder kopen."

Mijn salaris levert me plotsklaps te weinig op om van te leven

"Mijn salaris levert me plotsklaps te weinig op om van te leven. Voorheen werd meer dan de helft van de Tadzjiekse staatsbegroting door migranten betaald", legt Mahmad uit. "Maar vorig jaar, in 2014, werd door deze migranten ineens dertig procent minder geld van Rusland naar Tadzjikistan overgemaakt. Een enorme daling."

Twintig familieleden van Mahmad waren als migrant in Rusland aan het werk, vijftien keerden het afgelopen jaar terug naar Tadzjikistan omdat het werk opeens te weinig opleverde. Mahmad: "Vijfenzeventig procent van de migranten die ik ken, keerden terug naar Tadzjikistan. Slechts vijf familieleden konden nog een baan krijgen in Rusland, doordat Tadzjieken steeds moeilijker een Russische werkvergunning krijgen."

Ik hoop dat de Russische ambtenaren niet moeilijk zullen doen

Ook Mahmads zoon Fayzullo (29) beproefde zijn geluk in Rusland. "Ik was in Rusland druk met mijn werk: ik maakte lange dagen", vertelt hij. "Helaas is het me ontgaan dat ik een formulier moest invullen voor het behouden van mijn werkvergunning, waardoor ik een belangrijk document miste. Acht maanden geleden kwam ik terug in Tadzjikistan, nu ben ik bezig een huis te bouwen buiten Dushanbe, samen met familieleden."

"Pas in 2016 mag ik me weer als migrant in Rusland melden. Een mensenrechtenorganisatie betwijfeld of ik Rusland wel weer in kom, want de documenten zijn nog steeds niet in orde. Maar ik hoop dat de Russische ambtenaren niet moeilijk zullen doen."

Rusland wil geen gastarbeiders uit Tadzjikistan meer

Fayzullo (29) met zijn vrouw en kinderen.

"Migranten moeten in Rusland wel aan steeds meer eisen voldoen", zucht Fayzullo. "We moeten examens afleggen, Russisch spreken en kennis hebben van de Russische cultuur. Ik moet bijvoorbeeld weten wie de directeur is van de Russische staatsopera…! Daarnaast zijn de kosten voor werkvergunningen in het – voor migranten populaire Moskou plotsklaps enorm gestegen, ze variëren van 4.000 tot 25.000 Russische roebel. De aanschaf van een werkvergunning voor het minder populaire Siberië, zijn veel goedkoper, in Yakutsk kunnen migranten gemakkelijker aan de slag."

Ik moet bijvoorbeeld weten wie de directeur is van de Russische staatsopera…

Fayzullo begon – ten einde raad – een winkeltje. "Ik heb in Tadzjikistan een halve maand gewerkt, voor honderd euro per maand. Dat is echt slecht betaald, ik ben ermee gestopt omdat het te weinig is om van te leven. Werknemers krijgen zo weinig betaald omdat migranten massaal terugkomen uit Rusland en zich aanbieden op de arbeidsmarkt. Ze zijn radeloos. Bedrijven kunnen de salarissen steeds verder verlagen, ze krijgen toch wel werknemers."

"Ik ben nu een winkeltje begonnen naast ons huis. Van de winst hoop ik de winkel uit te breiden. Daarnaast heb ik een taxi gehuurd, voor acht euro per dag. Ook daarmee wil ik de kost verdienen, zo’n twintig euro per dag. Ik pak alle mogelijkheden met beide handen aan. Ik hoop dat ik zo mijn gezin kan onderhouden en in Tadzjikistan kan leven.."

"Ik kan teruggaan naar Rusland omdat ik er jarenlang werkte als chauffeur", overpeinst vader Mahmad. "Ik heb in Rusland voorrechten opgebouwd: ik hoef ook geen examens af te leggen zoals de nieuwkomers."

Mijn vrouw werd aangehouden op de luchthaven omdat de politie het verdacht vond dat ons kind blanker was dan mijn vrouw

"In een van de beginjaren nam ik mijn vrouw Fatima en één kind voor een halfjaar mee naar Rusland. Mijn vrouw werd aangehouden op de luchthaven omdat de politie het verdacht vond dat ons kind blanker was dan mijn vrouw. Fatima werd verdacht van ontvoering. Toen mijn vrouw eenmaal in Rusland was, wilde ze niet meer terug naar Tadzjikistan. Ik wilde me ook graag in Rusland vestigen. Maar we moesten terug omdat onze documenten niet in orde waren, bovendien was één van de kinderen achtergebleven in Tadzjikistan. We besloten ons in Rusland te vestigen zodra onze papieren geregeld waren. Maar ik heb niet de goede relaties om dat voor elkaar te krijgen."

Zodra de roebel weer meer waard woord ten opzichte van de dollar, ga ik terug naar Rusland

"Ik vertrok weer als seizoensarbeider naar Rusland. In de eerste jaren kregen evenveel migranten uit Oekraïne als uit Tadzjikistan op het busstation een baan. Dat is veranderd. Ineens hebben Oekraïners, door de oorlog in Oekraïne, voorrang bij de werkverdeling. De quota’s voor mij en mijn familie en vrienden uit Tadzjikistan zijn op. Ik kan in Rusland ineens dus niet meer als chauffeur aan de slag, ik moet een andere baan zoeken als ik weer in Rusland wil werken."

"Nu wil ik een baan zoeken in Tadzjikistan, maar de salarissen zijn hier veel te laag om van te leven: ik zou zo’n vijftig euro kunnen verdienen. Ik ben nu acht maanden thuis, ik teer nu in op het vermogen dat ik de afgelopen zes jaar in Rusland heb verdiend. Ik ben jong en wil nog graag mijn eigen geld verdienen hier of in het buitenland. Pas als ik ziek wordt, wil ik stoppen met werken. Een man hoort te werken tot zijn lichaam het opgeeft. Zodra de roebel weer meer waard woord ten opzichte van de dollar, ga ik terug naar Rusland."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons