“Ook al zijn wij door naar de volgende ronde, ik ben niet juichend over MFS II”, zegt Cordaid-directeur René Grotenhuis. Hij doelt op het medefinancieringsstelsel (MFS), de subsidieregeling voor ontwikkelingssamenwerking, die door voormalig minister Koenders is vernieuwd. In de eerste beoordelingsronde zijn de organisaties langs een ambtelijke meetlat gelegd. Grotenhuis vat de kern van de discussie samen: is het niet belangrijker een subsidieverzoek op de inhoud te beoordelen, dan op ambtelijke regeltjes?
Vorm of inhoud?
Op het podium van Studie Desmet delen ngo’ers, politici en deskundigen hun visie. Bram van Ojik, verantwoordelijke voor MFS II van het ministerie van Buitenlandse Zaken, verdedigt de werkwijze van het ambtelijk apparaat. Volgens critici heeft BuZa niet voldoende gekeken naar het belang van de thema’s waarvoor organisaties subsidie aanvragen. AIDS en biodiversiteit kwamen er bijvoorbeeld bekaaid vanaf. “De overheid let vooral op de doelmatigheid van organisaties, en niet op de thematiek. We hebben maandenlang aan deze afweging gewerkt, de beslissing is niet tussen neus en lippen door gemaakt. Het gaat hier wel om 2,1 miljard euro belastinggeld,” benadrukt Van Ojik.
 |
| Ngo’s in debat met het ministerie. Foto’s: André van der Stouwen/Vice Versa |
Zowel ngo-sector als publiek is deze zondagmiddag in Desmet kritisch over de formele werkwijze van het ministerie. Willem Ferwerda, directeur van het afgewezen IUCN: “Ik heb moeite met de versimpeling die plaatsvindt. De geïntegreerde benadering, waarbij thema’s belangrijk zijn, ontbreekt door de technocratische werkwijze die is toegepast.” Gaat het er niet om wat organisaties doen, in plaats van hoe ambtelijk hun plannen zijn opgesteld? vraagt ook het publiek zich af. “Ik had nooit verwacht dat 23 van de 43 clubs op kwalitatieve gronden zouden afvallen”, erkent Ojik. “Maar waar het om gaat, is dat ons belastinggeld op een goede manier aan duurzame armoedebestrijding wordt besteed. De afgevallen organisaties moeten eerst de hand in eigen boezem steken.”
Zinkende Titanic
SP-politicus Ewout Irrgang verbaast zich echter over de beslissingen. “Ik vraag me af of deze manier van besluiten wel zo verder moet. Dit zijn politieke beslissingen die nu a-politiek gemaakt worden.” Peter van Lieshout, lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en auteur van het WRR rapport ‘Minder pretentie, meer ambitie’, concludeert dat “er iets fout gaat wanneer je een debat voert over vormcriteria.” Een ‘groter plaatje’ is wenselijk, stelt hij. Daarin kan ook de politieke situatie worden meegenomen, en de rol van maatschappelijke organisaties op zich.
Verkiezingen
| Het debat werd georganiseerd door 1komma4miljard, een initiatief van ICCO en lokaalmondiaal. Hoofdredacteur van onzeWereld John Verhoeven las een column voor. Lees meer over MFS II in het dossier van Vice Versa. |
“Ik maak me ernstig zorgen over een rechtse meerderheid in het nieuwe kabinet straks”, aldus Kees Vendrik van GroenLinks. “Dan staat alles misschien opnieuw ter discussie.” Collega-Kamerlid Irrgang bevestigt dat: “Is dit geen discussie op een zinkende Titanic?” Daarnaast moet de functie van het maatschappelijk middenveld opnieuw bekeken worden, vinden Peter van Lieshout en René Grotenhuis. “We hebben allemaal geen idee meer wat het maatschappelijk middenveld eigenlijk is. Iedereen doet maar wat.”
Toekomst
Bevindt de ontwikkelingssamenwerking zich in crisis? Jack van Ham, directeur van ICCO, relativeert als afsluiting: “Ontwikkelingssamenwerking kan de wereld niet redden. Waar het om gaat, is dat we ons geld inzetten om mensen duidelijk te maken dat de huidige welvaartsverdeling niet langer houdbaar is.” Daarmee is ICCO in ieder geval door naar de volgende ronde.
Dat ontwikkelingsorganisaties niet altijd op sympathie van de Nederlandse burgers kunnen rekenen, blijkt uit de straatreportage waarmee het debat van start ging:
Untitled from Lokaalmondiaal on Vimeo.
