Achtergrond

Deze illustrator brengt onzichtbare levens in beeld

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

“Mijn vader kwam uit Eritrea naar Nederland. Nee, hij was geen vluchteling”, vertelt illustrator Munir de Vries (27). “Mijn vader kwam werktuigkunde studeren aan de Zeevaartschool in Vlissingen. Zijn reis het begin van een nieuw leven. Hij heeft alles op alles gezet om die stap te maken. Dat doorzettingsvermogen fascineert mij. Ik wilde te weten komen wat migranten drijft.” 

De Vries is mijn artiestennaam. Gewoon, omdat het zo’n gewone naam is

Vijftig wervelende pagina's 
Het was de basis van een zoektocht die resulteerde in een beeldverhaal. Vijftig wervelende pagina’s in kleur, zwartwit en grijstinten, gebundeld als een groot uitgevallen paspoort. Fort Europa staat er voorop. “Ik heb mijn eigen paspoort gescand en de letters aangepast, zo makkelijk gaat dat.” Op de banier onder twee leeuwen niet ‘Je maintiendrai’, maar ‘Munir de Vries’. De Vries is zijn artiestennaam. “Gewoon, omdat het zo’n gewone naam is.” Zijn vaders achternaam is Mohamed. “Daar hebben mensen een bepaald beeld bij. Dat vind ik wel grappig, maar ik heb geen enkele godsdienst. Ik ben geen moslim, niet christelijk, niks.”

Preview uit Fort Europa: De Spaanse exclave Melilla in Marokko, waar Afrikaanse vluchtelingen bivakkeren voordat ze de sprong naar Europa wagen.Op deze plek in Marokko komen vluchtelingen uit de hele wereld samenMunir groeide op in Amsterdam Zuid-Oost en studeerde aan de Utrechtse Hogeschool voor de Kunsten. Voor zijn afstudeerproject legde hij contact met uitgeprocedeerde asielzoekers. “Ik kwam in de Vluchtgarage, op vijf minuten van mijn oude school. Ik leerde een jongen kennen uit Ethiopië. Hij was 26 jaar, en heette Mahmoud, net als mijn vader. Hij wil bioloog worden. Hij woont met zes jongens in een kamertje van vier bij drie, met een tafeltje met een kaars en een brood dat ze van mensen uit de buurt hadden gekregen. Ik luisterde naar hun verhalen, maar raakte daarbij ook de draad kwijt. Wie heeft er gelijk? Die jongens, of de IND die hun asielaanvraag afwijst? Op weg naar huis belde ik op Station Bijlmer mijn zus. “Wat is de waarheid?”, vroeg ik haar.” Het uiteindelijke beeldverhaal Fort Europa. Immigratie in Nederland begint niet voor niets met een poëtische disclaimer: de verhalen zijn allemaal waargebeurd, en tegelijkertijd geen van alle.

Preview uit Fort Europa: medische controle door IMMO (Instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek)De instantie IMMO onderzoekt de medische conditie van de asielzoekersMunir sprak niet alleen met asielzoekers, maar ook met instanties die in Nederland betrokken zijn bij de uitvoering van het asielbeleid. “De IND probeert ook maar een taak te vervullen. Het is een heel grote taak met een grote kans op menselijk falen. Maar ik heb ook gehoord van een ambtenaren die een extra stap zetten om goed te doen. Datzelfde zie je bij de vreemdelingenpolitie. Die zegt ook: “We gaan niet zomaar iemand ophalen als we een belletje krijgen dat ergens een illegaal op zolder zit.”

Twee werelden kruisen elkaar in de stad

Intussen raakte Munir steeds meer betrokken bij uitgeprocedeerde leeftijdgenoten. Hij ging bij ze langs in de dagopvang in Utrecht, speelde mee met zaalvoetbal. “Ik heb meer begrip gekregen voor hun onzichtbare problemen. Een van die jongens wil kunstenaar worden. We reden op de fiets naar mijn huis om daar te tekenen. Ik reed door rood met mijn fiets, maar hij niet. Zo’n jongen is constant bang dat hij opvalt en wordt opgepakt. Daarom loopt hij schichtig rond, altijd met capuchon op. Ik voelde voor het eerst hoe je behandeld wordt in de stad als illegaal. Hoe buurtbewoners hen soms aankijken, alsof ze een misdadiger zijn. Of zomaar dingen roepen." 

Met capuchon op schichtig door de stad, bang om door rood te rijden en aangehouden te worden

Elkaar begrijpen
"Maar ik heb ook mensen ontmoet die letterlijk van zes uur ’s ochtends tot drie uur ’s nachts werken om vluchtelingen te helpen. En als ik hoor dat mensen vluchtelingen in huis nemen, daar word ik gewoon zompig van, dat vind ik supermooi. 
Ik zit wel eens in het park met de buurman en zijn hond. Die buurman is al wat ouder, en laatst zei hij: ‘Na de Watersnoodramp namen Nederlanders andere gevluchte Nederlanders in huis’. Net als nu. Ik geloof dat de oplossing van burgers komt. We moeten proberen meer van elkaar te begrijpen.”   

Het stadsleven op de fiets voor de 'gewone' Nederlander en voor de illegaal

Uit ‘Fort Europa’: 
“Er bestaat niet iets als een volledige waarheid. Verhalen worden bekeken vanuit verschillende waarnemingen waarop jij een eigen waarheid kunt baseren.”

Munir is nog op zoek naar een uitgeverij of media die zijn beeldverhaal willen publiceren. Kijk op www.munirdevries.com.

Een abonnement op OneWorld magazine voor 25 euro

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons