De theatervoorstelling De Verboden Wetenschapsmonologen vertelt het verhaal van vier gevluchte wetenschappers uit Irak, Iran, Somalië en Colombia. Hun indrukwekkende verhalen worden ondersteund door muziek, zang, videobeelden en een gedicht van Martin Šimek.
Een dag na de laatste voorstelling spreekt OneWorld met Sunila Abeysekera (59) op haar kantoor van het International Institute of Social Studies (ISS) in Den Haag. De Sri Lankaanse Abeysekera is mensenrechtenactiviste. In juni 2011 is zij, vanwege de verslechterende situatie voor mensenrechtenactivisten, gevlucht naar Nederland. Het UAF ondersteunt Abeysekera tijdens haar verblijf hier.
1. U was gisteren bij de laatste voorstelling. Herkende u zich in een van de verhalen?
“Dat kun je wel zeggen. Ik herkende me vooral in het verhaal van de Colombiaanse vluchteling. Hier danst, eet en lacht ze, net als haar landgenoten in Nederland. Ze wil niet continu herinnerd worden aan het beeld van haar vader, in stukken gehakt, in een vuilniszak bij de voordeur. Toch is dat haar realiteit. Zo voel ik het ook . Ik eet poffertjes in Scheveningen, ik ga naar het Van Gogh museum en ik geniet van alle boeken die ik hier op het instituut kan gebruiken. Maar mijn realiteit is daar. Alles is daar. Mijn zes kinderen, mijn vier kleinkinderen, mijn moeder, mijn werk, collega’s, alles wat ik liefheb, is daar.”
2. Wordt u ook met de dood bedreigd?
“Ja, en niet voor het eerst. In 1987 werd een directe collega van mij vermoord. Ik hoorde later dat ze het eigenlijk op mij voorzien hadden. Toen ben ik halsoverkop, alleen en hoogzwanger van mijn jongste dochter, door Hivos naar Nederland gehaald. Na de bevalling ben ik terug gegaan en heb ik een jaar lang met mijn kinderen bij een broer ondergedoken gezeten. De strijd voor mensenrechten heeft grote consequenties gehad voor mijn persoonlijke leven.”
3. Waarom precies?
“Eigenlijk loopt iedereen gevaar. Maar vooral zij, die aandacht vragen voor de schendingen van de mensenrechten, lopen grote risico’s. .Ik zet me al meer dan twintig jaar in voor mensenrechten en vooral vrouwenrechten. In 1998 ontving ik daarvoor van Kofi Annan de mensenrechtenprijs van de Verenigde Naties. En ook in 2007 heeft Human Rights Watch mijn werk geprezen. Deze erkenning van mijn werk was erg belangrijk voor mij, mijn gezin en andere activisten. Het is een vorm van bescherming. Maar de publiciteit werd niet gewaardeerd door de huidige regering van Sri Lanka.
4. Hoe voelt het om tijdelijk in Nederland te wonen en werken?
“Ik voel me uit de ellende omhoog getrokken. Even lucht. In Sri Lanka hoorde ik dagelijks slecht nieuws. Kennissen, collega’s en vrienden die werden opgepakt, gemarteld en zelfs vermoord Op een gegeven moment was ik zo moe, zo emotioneel uitgeput, dat ik nergens meer energie voor had… Alleen nog voor werk. Hier ontvang ik het slechte nieuws ook,maar alles komt gefilterd binnen. Het jaar in Nederland geeft mij nieuwe energie.
5. En nu, denkt u al aan pensioen?
“Absoluut niet. Er is nog heel veel te doen. Sinds het einde van de burgeroorlog drie jaar geleden is de situatie namelijk alleen maar slechter geworden. Wetteloosheid regeert. Er zijn nog veel wapens in omloop. Dit is nog erger geworden nu de VN in maart een resolutie hebben aangenomen die Sri Lanka dwingt onafhankelijk onderzoek te doen naar mensenrechtenschendingen in de laatste maanden van de strijd tegen de Tamil Tijgers. Daarna toonden ze twee weken lang mijn foto op televisie met de tekst: dit is een terrorist, een landverrader. Maar ik laat me niet kisten. Ik ga terug en ik blijf activiste tot mijn dood.”
De Verboden Wetenschapsmonologen zijn geproduceerd door John Leerdam, geschreven door Sacha en Pieter Hilhorst, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Guus Pengel en Paulette Smit. Opgevoerd door Roger Goudsmit, Raymi Sambo, Paulette Smit en Manoushka Zeegelaar. De laatste voorstelling was op 3 april in de Amsterdamse Stadsschouwburg.
Fotograaf: Aleksandra Mihajlovic
via UAF
