Nederlandse hulp voor vervuild ‘Olympisch’ water Rio

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Vertwijfeld wijst bioloog en milieu-activist Mario Moscatelli, gehesen in een waadpak en gewapend met een megafoon, naar een gat in de kade. "Zie je hoe hier het riool gewoon zonder verder iets de baai in dondert?" Een man met een chihuahua in zijn armen brult de hele tijd 'Schande!', terwijl Moscatelli zijn verhaal doet.

protest baai rio vervuild olympisch waterMoscatelli roept luidkeels door z'n microfoon tijdens het protest in de baai. Foto: Wies Ubags

Tegen een bankstel surfen
We staan op Praia (strand) Botafogo aan de Guanabara Baai in Rio de Janeiro en de stank is onverdraaglijk. Er zijn hooguit twintig betogers en minstens evenveel journalisten. Hier moet volgend jaar zomer tijdens de Olympische Spelen in Rio worden gezeild en gesurfd. Niet alleen drijven er drollen in de baai, het is niet ondenkbaar dat onze Dorian van Rijsselberghe tegen een bankstel of koelkast aanknalt met zijn surfplank.

55 rivieren uit zeker tien gemeenten van de deelstaat Rio de Janeiro komen uit op de baai en slechts bij enkele is er sprake van enige zuivering. Hetzelfde geldt voor de riolering. Mario Moscatelli foetert: "Een miljard dollar is er al voor de baai begroot en alles is nog steeds walgelijk vies. Als dat geld niet in de zakken van de politici was verdwenen lag het er nu een stuk beter bij. Het is een van de meest onderzochte baaien ter wereld, maar er is stomweg niks gebeurd. Al dat achterover gedrukte geld!"

Er is al een miljard dollar in de baai begroot, maar alles is nog steeds walgelijk vies. Al het geld verdwijnt in de zakken van politici

Moscatelli heeft deze protestbijeenkomst bijeen geroepen om officieel een verzoek in te dienen bij het Openbaar Ministerie om het wanbeleid van de autoriteiten te onderzoeken. Maar eigenlijk heeft hij er geen greintje vertrouwen meer in. "Die hebben ook boter op hun hoofd."

Zelfs van het Internationaal Olympisch Comité en de atleten verwacht Moscatelli weinig, omdat volgens hem 'de sponsors geen ophef willen'. Maar de atleten hebben in het verleden wel degelijk hun zorgen uitgesproken. De Britten slikken extra vitamines tijdens de trainingen die nu al in Rio plaatsvinden en de Australiërs zinnen op een draagbare douche die de atleten kunnen aanzetten zodra ze uit het vieze water gaan na een training.

Nederlandse hulp
Kan de ambitie van Nederland in dit trieste geheel verandering brengen? Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft met een paar bedrijven, zoals het ingenieursbureau Tauw, het chemieconcern Dow Chemical en de Braziliaanse partner Allonda, gespecialiseerd in de behandeling van afvalwater, een boekje gemaakt over circulaire economie.

De basisgedachte is dat het water niet alleen gezuiverd wordt, maar dat je ook het materiaal in producten verwerkt

Het heeft als titel Clean Urban Delta Initiative, een integrale aanpak. De basisgedachte is dat niet alleen afvalwater gezuiverd wordt, maar dat je ook materiaal dat je in een product verwerkt niet weggooit, maar in de kringloop houdt, aldus Arnoud Passenier, coördinator duurzame productketens van het ministerie. "Bijvoorbeeld fosfaten die je kunt verwerken in kunstmest. De basisvraag is: hoe voorkom je dat de fosfaten – of andere stoffen – worden geloosd. In Nederland gaat tegenwoordig nog maar 3 procent van het afval naar de stort, in Brazilië is het meer dan 80 procent."

Slibremmer
Het boekje is opgedeeld in deelonderwerpen: hoe je vuilnis uit de baai kunt halen, hoe je zorgt dat het water van een rivier die bij de bron nog schoon is schoon blijft, of hoe je blikjes en plastic kunt verwerken tot nieuwe producten. Het is ondoenlijk om alle plannen die in het boekje staan omschreven voor die tijd uit te voeren. Maar het schoner krijgen van de baai zou toch een topprioriteit moeten zijn en daar kunnen de Nederlanders bij helpen.

Het bedrijf Tauw heeft de zogeheten slibremmer ontwikkeld. Dat is een verticaal in het water hangend scherm dat op de bodem van de rivier of de zee is verankerd, waar water wel doorheen gaat en slib niet. Achter het scherm hoopt het slib zich op en het wordt opgepompt en in een bak gedeponeerd. Passenier: "Ze halen nu vuil uit het water met ecobootjes, maar die raken heel snel vol en dan moet je weer naar de kant om het afval te lossen. Dat is te omslachtig."

Vage berichten
Tot nu lijken de bestuurders van de deelstaat Rio de Janeiro, en van de belangrijkste stad, Rio de Janeiro, zich nog niet erg druk te maken over de vieze baai. De staatssecretaris van milieu van de deelstaat sprong kort na zijn aantreden in het water, als om aan te tonen dat het allemaal niet zo erg was. Een belangrijk argument is ook dat er geen geld is om de baai schoon te maken.

Laatste ontwikkelingenOp 3 augustus werd bekend dat het Internationaal Olympisch Comité naar aanleiding van het laatste nieuws toch de aanwezigheid van virussen in het water wil laten onderzoeken.

Maar wat de Nederlanders zouden willen is dat een van de politici met de meeste invloed zich hard zou maken voor de zaak. Over de financiering van de deelprojecten valt dan wel verder te onderhandelen. De laatste berichten zijn dat de Braziliaanse autoriteiten misschien begin augustus reageren op de Nederlandse voorstellen. Vaag dus. Maar intussen heeft het persbureau Associated Press op 30 juli alarmerende onderzoeksresultaten over de kwaliteit van het water van de baai gepubliceerd. De waterkwaliteit staat gewoon gelijk aan die van rioolwater. Mario Moscatelli blijft luidkeels zijn frustratie uitschreeuwen op Facebook.

Lees hier meer over de ernstig vervuilde Olympische baai in Rio de Janeiro.

[[{“fid”:”38718″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”title”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons