Vroeger was een minirok in Kenia prima. Nu zien sommige mensen het als een onzedelijk, westers statement. Wat is hier aan de hand?
#mydressmychoice
Het filmpje ging viral, en het incident zorgde voor een fikse discussie in Kenia over emancipatie, traditie, en normen en waarden. Aan de ene kant waren zowel mannen als vrouwen geschokt door het voorval, en riepen de hashtag #mydressmychoice in het leven, en protesteerden in de straten van Nairobi in hun favoriete, weinig verhullende outfits voor het recht van vrouwen om zelf te mogen kiezen wat zij willen dragen.
Heeft de vrouw onder westerse invloed haar Keniaanse invloeden verloren?
Maar er zijn ook andere stemmen, die beweren dat de jonge vrouw, door zich ‘onzedelijk’ te kleden, in feite het lot over zichzelf afriep. Zij beargumenteren dat de vrouw onder westerse invloed haar eigen Keniaanse waarden en tradities heeft verloren. De mannen die haar ontkleedden gaven haar een duidelijke boodschap; je moet je niet te westers ( = weinig verhullend) kleden, want dat is niet Keniaans, en dus niet goed.
Ontwikkeling voor vrouwen
Helaas is die discussie typerend voor een globale divisie. Hoewel nog lang niet genoeg, is de positie van vrouwen in veel samenlevingen de laatste decennia verbeterd. Deze emancipatie is vooral te danken aan onderwijs, gezinsplanning en de grote afhankelijkheid van veel informele economieën aan de bijdrage die vrouwen leveren. Via de media is het populaire beeld ontstaan van de onafhankelijke vrouw, die haar talenten benut om de sociale ladder te beklimmen. Zowel mannen als vrouwen kijken op naar dit beeld van de moderne vrouw, en zij is een voorbeeld voor meisjes en vrouwen die proberen hen te imiteren – bijvoorbeeld in kledingkeuze.
Terug naar ‘toen alles nog goed was’
Op hetzelfde moment bestaat er ook weerstand tegen deze processen van verandering, van modernisering. Mensen hebben het gevoel dat ze de grip op de ‘eigen cultuur’ en de ‘eigen identiteit’ verliezen. Ze herkennen zichzelf niet in de beelden die van buiten op hen afkomen, en willen terugkeren naar het zelf gecreëerde beeld van het verleden, ‘toen alles nog goed was’.
Meer botsingen
Er komen nog veel meer van dit soort botsingen tussen zelf gecreëerde beelden van traditie en culturele veranderingen aan. De rechten van meisjes en vrouwen, net zoals seksuele en reproductieve rechten, liggen aan het hart van deze strijd. Zelfs als het gaat over zaken die daarvoor nooit als een probleem beschouwd werden. In de jaren zestig bijvoorbeeld, waren minirokken alom vertegenwoordigd in het Keniaanse, Ethiopische en Egyptische straatbeeld. En traditioneel gezien droegen veel groepen in Kenia vroeger kleding die door de bril van vandaag als ‘onfatsoenlijk’ bestempeld zou kunnen worden.
Met mijn achtergrond in antropologie en een fascinatie voor de hoeveelheid aan verschillende culturen en tradities die er in onze wereld bestaan, zou ik willen zeggen: ja… mensen hebben het recht om hun eigen cultuur te verdedigen. Maar dat mag NOOIT een excuus zijn inbreuk te maken op de integriteit van iemands lichaam. Mijn kleding blijft uiteindelijk altijd mijn eigen keuze.
