De afgelopen vier jaar deed bioloog Erik Dücker (35) bij de Radboud Universiteit onderzoek naar de geschiedenis van de diepzee. Hij vroeg zich tevens af welke grondstoffen er te delven zijn op de diepste bodems van de zeeën en welke consequenties dat kan hebben. Op dinsdag 23 september hoopt Dücker te promoveren op zijn proefschrift.
Waarom is het nodig dat we meer over de diepzee leren?
“Over enkele jaren zou in de diepzee de eerste mijnactiviteiten kunnen plaatsvinden. Omdat de economie er nu niet heel sterk voorstaat, heeft het geen hoge prioriteit. Maar als je de baten en kosten afweegt zou het op korte termijn zeker rendabel zijn om in de diepzee te gaan delven. Het is dus verstandig dat wij als maatschappij meer weten over de diepzee.”
Wat is er precies te vinden in de diepzee?
“In mijn proefschrift richt ik me onder andere op manganeesknollen (zie de afbeelding bovenaan). Hierin zitten bijvoorbeeld koper en aardmetalen. Die zijn nodig voor het maken van zo goed als alle elektronica en dus voor iedereen interessant. Ook zijn er bioactieve stoffen (zoals enzymen of eiwitten die goed zijn voor ons lichaam) te vinden in sponzen, kwallen, schimmels en andere dieren in de diepzee.
"Die stoffen zijn voor diverse medische doeleinden geschikt. Er is bijvoorbeeld bij een wormpje in de diepzee een molecuul gevonden dat belangrijk is in de strijd tegen de ziekte ALS. Bij een patiënt met ALS is dit molecuul niet stabiel, maar in het wormpje wel. Ook zijn er stoffen gevonden die kanker kunnen afremmen. Deze kennis heeft dus grote maatschappelijke waarde. En soms komen delvers zelfs kleine hoeveelheden goud tegen.”
Een manganeesknol. Foto: James St. John
Is het kostbaar om deze knollen te delven?
“Ja, circa 30.000 dollar per dag. De kosten voor bemande onderzeeërs en dergelijke zijn zeer hoog.”
Wie wil hier zoveel voor betalen?
“Het was jarenlang financieel gezien niet aantrekkelijk om in de diepzee metalen te winnen. Maar tegenwoordig is er veel vraag naar en op het land beginnen de voorraden op te raken. Er zijn ook geopolitieke belangen: nu zijn schaarse aardmetalen vooral in handen van China. Westerse landen zijn daarom geïnteresseerd in het delven in de diepzee om onafhankelijk te zijn van China.”
Omdat de grondstoffen op het land beginnen op te raken wordt diepzee delven steeds aantrekkelijker.
Zijn landen al aan het delven?
“Twaalf landen hebben toestemming van de International Seabed Authority (ISA) gekregen om te delven. Die organisatie is in het leven geroepen om internationaal regelgeving te implementeren die van toepassing is op de zeebodem. Momenteel kijken veel bedrijven samen met overheden hoe ze, technologisch gezien, kunnen delven in de diepzee.”
Dus de diepzeebodem is niet vrij te gebruiken voor iedereen?
“Nee, omdat er een zwaar economisch belang aan vast zit. Manganeesknollen zijn van groot economisch belang, zodat er aan de ISA speciale toestemming moet worden gevraagd. Als een bedrijf naar de knollen gaat mijnen, moet het zorgen dat de baten op een eerlijke manier verdeeld worden.”
Is het delven schadelijk voor de omgeving?
“Een aantal jaar geleden werd duidelijk dat mijnen op de diepzee een grote impact op het milieu kunnen hebben. De knollen liggen los op de bodem en worden met een grote installatie ervan af geschraapt. Dan ontstaat er een stofwolk onder water. Die wordt steeds groter, wat biologisch gezien weer voor een grotere voetafdruk zorgt.”
Is het dan wel verantwoord om daar te delven?
“Het is van maatschappelijk belang om informatie te vergaren hoe ziektes als bijvoorbeeld ALS tegen gegaan kunnen worden. Maar tegelijkertijd proberen wij als diepzee biologen ook het gebied te beschermen. Dus we moeten eigenlijk de diepzee gebruiken én beschermen. Dat is de discussie die ik probeer aan te zwengelen.”
Afbeelding: Nautilus Minerals
