Wat is de belangrijkste conclusie van uw onderzoek?
“Industriële restwarmte wordt in Nederland nog nauwelijks gebruikt. Het potentieel is enorm. Als we slim zouden omgaan met de warmte die grote fabrieken en elektriciteitscentrales produceren, hebben we nog maar een kwart nodig van wat we nu aan aardgas verstoken. Anders gezegd: we kunnen ons gas uit Groningen tot wel vier keer effectiever gebruiken.”
Heeft u een voorbeeld?
“Neem de restwarmte van de energiecentrales in de Eemshaven, Noord-Oost Groningen. Momenteel wordt er per seconde 35 duizend liter water gebruikt voor de koeling van de centrale. Dit wordt uit de grond omhoog gepompt, door de centrale gecirculeerd om deze te koelen en vervolgens met een temperatuur van een graad of 35 in zee geloosd. Als je dit koelwater niet in zee loost, maar via pijpleidingen naar de stad Groningen brengt, kan het daar tienduizend huishoudens verwarmen. Je hebt dan veel minder koelwater nodig omdat het niet tot 35 graden gekoeld hoeft te worden (dat moet het wel voor het in zee geloosd mag worden, red.) maar je hoeft voor het verwarmen van die tienduizend huishoudens ook geen gas te verstoken. Als over een paar jaar alle elektriciteitscentrales in de Eemshaven draaien, is er genoeg warmte om de hele stad Groningen van warmte te voorzien. Zo’n regionaal warmtenetwerk levert natuurlijk een enorme financiële en milieuwinst op.”
Met het koelwater van de elektriciteitscentrale in Eemshaven kun je de stad Groningen verwarmen
Kan het alleen in Groningen?
“Nee, het kan in alle regio’s die in een straal van dertig kilometer rond zware industrie en energiecentrales liggen. Dat geldt voor een groot deel van Nederland. Er zijn natuurlijk – excusez le mot – hot spots. De chemische sector in Geleen produceert genoeg om Zuid-Limburg van warmte te voorzien, terwijl de warmte nu via koeltorens de lucht in gaat. En wat te denken van Tata Steel, de voormalige Hoogovens in IJmuiden?”
Is zo’n warmtenetwerk rendabel? Het kost ook geld om het aan te leggen.
“Miljarden euro’s, en je bent er ook zeker tien tot vijftien jaar mee bezig. Maar je hebt het in zes jaar terugverdiend, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente. Binnenkort is ons gasnetwerk aan vernieuwing toe, en dan zou het volgens mij een serieuze optie moeten zijn om geen nieuwe gasleidingen aan te leggen, maar een warmtenetwerk.”
Zijn er voorbeelden van goede warmtenetwerken in Nederland?
“Ja, er is een aantal kleine projecten. Denk aan een fabriekje dat een bedrijventerrein of een zwembad van warmte voorziet. Maar het is allemaal kleinschalig. Alleen in Rotterdam wordt het grootschalig aangepakt: daar brengt een pijpleiding de industriële restwarmte uit de haven naar de stad om er woningen en kantoren mee te verwarmen. In de jaren twintig van de vorige eeuw kende de stad Utrecht overigens ook een warmtenetwerk, dus het is geen nieuw concept voor Nederland.”
[[{“fid”:”34237″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”warmtenetwerk rotterdam”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Het nieuwe warmtenet van Rotterdam”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]Promotiefilmpje van het warmtenet Rotterdam
Waarom laat Nederland zoveel energie vervliegen?
“Dat was niet een van mijn onderzoeksvragen, dus ik kan er alleen maar naar gissen. De belangrijkste reden is, denk ik, dat er geen grote partijen zijn die er belang bij hebben. We hebben immers ons gas uit Groningen waar de schatkist flink aan verdient. Daarnaast heeft Nederland er voor gekozen om onze huizen met gas te verwarmen, en halverwege de vorige eeuw flink geïnvesteerd in een gasnetwerk. Jammer, want we gaan zo heel slordig om met ons gas.”
Hoe bedoelt u, slordig?
“Het is echt zonde om het thuis in een cv-ketel te verstoken. Daar levert het temperaturen op van 1200 graden, terwijl je vaak niet meer dan 25 graden nodig hebt om je huis te verwarmen. Het is alsof je stevige trek hebt en dan een paar blikjes kaviaar opentrekt.”
Hoe moet het wel?
“Je moet gas alleen verstoken waar het maximaal tot zijn recht komt. Denk aan elektriciteitscentrales of zware industrie als Hoogovens. Vervolgens gaat de warmte die overblijft eerst naar andere industrie die hoge temperaturen nodig heeft, dan naar bijvoorbeeld zwembaden en dan pas naar huishoudens, die vaak genoeg hebben aan lauwwarm water. Op die manier heeft Nederland nog maar een kwart nodig van het gas dat we nu verstoken.”
