Maar liefst zeventien maatschappelijke organisaties hebben ABP, Nederlands grootste pensioenfonds, opgeroepen om te stoppen met het investeren van Nederlands pensioengeld in olie-, kolen- en gasbedrijven. Actiegroep Fossielvrij NL stuurde afgelopen maandag het bestuur van ABP een brandbrief met het verzoek om niet meer te investeren in Shell, BP en Exxon Mobile en andere bedrijven die op een negatieve manier bijdragen aan klimaatverandering.
“Het klimaat verandert in hoog tempo. Willen we ervoor zorgen dat de totale temperatuurstijging niet meer dan 2 graden wordt, dan moet er nú actie ondernomen worden", zegt coördinatrice Liset Medden van Fossielvrij NL. "Bedrijven zullen daar zelf niet snel aan mee doen, dus moet er druk vanuit de samenleving uitgeoefend worden.” De brief is onder meer ondertekend door Oxfam Novib, Greenpeace, Hivos, Urgenda en een aantal hoogleraren.
Aan investeringen in fossiele brandstoffen kleven ook grote financiële risico's
Carbon bubble
Eind augustus publiceerde het klimaatpanel van de Verenigde Naties, het IPCC, een rapport. Hierin werd een bijzonder dreigende toon aangeslagen wat betreft de gevaren van klimaatverandering als gevolg van het grootschalige gebruik van fossiele brandstoffen. De ondertekenaars van de 'ABP-brief' maken zich echter niet alleen zorgen over het klimaat, maar wijzen het pensioenfonds ook op de risico’s van de zogenaamde koolstofzeepbel ('carbon bubble'). Door alle maatschappelijke en klimaatrisico’s kleven er volgens Fossielvrij NL daardoor ook een heleboel financiële risico’s aan investeren in fossiele brandstoffen.
Onverkoopbare reserves
Volgens berekeningen van de Amerikaanse non-profit organisatie Carban Tracker Initiative moet 60 tot 80 procent van de bewezen fossiele reserves in de grond blijven zitten. Op die manier wordt de opwarming van de aarde beperkt tot de op internationaal niveau overeengekomen 2 graden Celsius. Dit betekent dat lang niet alle fossiele brandstoffen gewonnen kunnen worden, en dat veel olie-, gas- en kolenmaatschappijen met onverkoopbare reserves zitten.
Met alle risico’s van dien voor de beleggingen van pensioenfondsen als het ABP in deze bedrijven, en dus voor de pensioenen van 2,8 miljoen ABP-deelnemers uit de sectoren overheid en onderwijs. Meddens: “Er gaat nou eenmaal een heleboel veranderingskracht uit van geld. Als er geld wordt teruggetrokken, dan luisteren zelfs die heel grote bedrijven wel.”
Wat kunnen werknemers zelf doen?
Het ABP is de grootste vermogensbeheerder van Nederland met een totaal beheerd vermogen van 300 miljard euro, waarvan ongeveer 10 miljard euro in de olie-, kolen- en gasindustrie is geïnvesteerd. Toch heeft het pensioenfonds in een reactie op de brandbrief van Fossielvrij NL laten weten "niet te delen" in de geuite zorgen, omdat de wereldwijde vraag naar energie blijft toenemen.
Denk niet dat je geen invloed hebt
Deelnemers in het pensioenfonds – in het geval van ABP zijn dat ambtenaren – die zich naar aanleiding van de brief van Fossielvrij NL toch zorgen maken over de toekomst van hun pensioen, hoeven echter niet bij de pakken neer te gaan zitten, zegt Meddens. Dit kunnen ze doen:
- Bezorgde werknemers kunnen kritische vragen neerleggen bij de human-resourcesafdeling van de instelling waar ze werkzaam zijn.
- Daarnaast kunnen ze het ABP zelf bellen of mailen.
- Maar voordat het ABP honderden boze ambtenaren aan de telefoon krijgt moeten de problemen eerst bij de koffieautomaten van Nederland besproken worden.
- Dus: vooral collega’s bij de koffie aanspreken, zodat je samen kunt ontdekken wat je precies kunt ondernemen. Meddens: "Pensioendeelnemers moeten niet denken dat ze geen invloed hebben.”
