Achtergrond

Grote rol voor Nederland in duurzame goudproductie

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Dirk-Jan Koch, speciale gezant voor natuurlijke hulpbronnen en organisator van de Ronde Tafel, wil particulieren en overheden op één lijn te krijgen voor zijn visie: economische voorzieningszekerheid voor Nederland combineren met duurzaamheid op milieu- en mensenrechtengebied in de bronlanden. De hoofdvraag tijdens een Ronde Tafel, op het ministerie van Buitenlandse zaken in Den Haag: Hoe kunnen particulieren en overheden samenwerken op dit gebied? Tijdens workshops gingen verschillende partijen met elkaar rond de tafel zitten om te bespreken wat zij samen kunnen betekenen.

Vanuit Congo gaat maar liefst 98 procent van het ambachtelijk gewonnen goud illegaal het land uit

Nederlandse rol
Een onderzoek naar goudproductie kon deze dag niet ontbreken. Jan Willem van Gelder, ontwikkelingseconoom en directeur van onderzoeksbureau Profundo, presenteerde het rapport ‘Options for sustainability – A strategic gold chain assessment’ (onderzoek komt begin juli online). Uit het onderzoek blijkt dat in Nederland maar een klein deel (0,7 procent) van de totale goudvoorraad in omloop is. Ondanks dat zijn de deskundigen het erover eens dat Nederland een rol kan spelen in de verwezenlijking van wereldwijde eerlijke goudproductie.

Jennifer Horning, coördinator goud bij ontwikkelingshulporganisatie Solidaridad, noemt de voorbeeldrol:  “Nederland kan een grote rol spelen dankzij de rijke geschiedenis van het creëren van dialoog.” Gregory Mthembu-Salter, onderzoeker bij OECD, sluit zich hierbij aan. “Vanuit Congo gaat maar liefst 98 procent van het ambachtelijk gewonnen goud illegaal het land uit. Ongeveer 60 procent van de mijnen is in handen van soldaten of rebellen. Nederland kan hier de weg wijzen en zorgen dat goudzoekers hun waar niet verkopen aan gewapende groepen, zodat deze niet worden gefinancierd.”

Gerecycled goud

Het afgelopen jaar is 4278 ton goud geproduceerd, waarvan 3100 ton afkomstig uit goudmijnen. De overige 1178 ton is gerecycled goud. Steeds meer goud wordt hergebruikt. De totale wereldwijde goudvoorraad wordt geschat op 170.000 ton. Helaas kan hiervan maar een klein deel gerecycled worden. Veel van dit goud heeft namelijk een religieuze betekenis of ligt in kluizen in banken. Wat uit deze cijfers ook naar voren komt is dat in Nederland ‘maar’ 2,4 ton goud in omloop is. Dat is 0,7 procent van de totale goudvoorraad.

Giftig
Het onderzoek van Profundo belicht de duurzaamheidskwesties rondom goud. Allereerst speelt er op overheidsgebied veel corruptie mee. Ten tweede speelt waterverspilling een grote rol bij het delven van goud. Maar er speelt op dit gebied nog iets belangrijks: tijdens het delven komt grondwater aan de oppervlakte. In dit oppervlaktewater komt vervolgens het giftige kwik, wat mensen binnenkrijgen door het te drinken. Ten slotte speelt ook de veiligheid tijdens het werken in de goudmijn een grote rol. Veel mijnen worden bezet door gewapende groepen, hierdoor lopen de mijnwerkers gevaar.

Lotte Hoex van IPIS bracht in kaart welke mijnen in Congo conflictvrij zijn. Hiervoor bezocht zij tientallen mijnen. “Bij sommige mijnen waren er gewapende troepen aanwezig, maar vaak waren die er niet. Er is altijd sprake van een momentopname. Een volgende keer kunnen er bij een bepaalde mijn wel weer troepen aanwezig zijn. Ze weten soms dat we eraan komen.” Van het goud dat in Congo wordt gedolven, wordt 98 procent het land uit gesmokkeld. “Niet aan al dit goud kleeft bloed. Dat goud wordt gesmokkeld komt ook doordat legaal taxeren moeilijk is. De problemen zijn dus breder dan alleen dat het gemaakt zou zijn onder barre omstandigheden.”

De problemen zijn breder dan dat het goud gemaakt zou zijn onder barre omstandigheden

Riolering
Tijdens de laatste workshops kwamen verschillende partijen bij elkaar om te bespreken op welke manier zij de krachten kunnen bundelen. Bij één van de workshop werd besproken wat Nederland kan betekenen op het gebied van het gebruik van water bij de productie van goud. Paula Dobbelaar, regiomanager bij Waterschap Aa en Maas, was één van de aanwezigen. Dobbelaar is van mening dat de Nederlandse kennis over water kan helpen bij de waterproblematiek bij het delven van goud. “We kunnen bijvoorbeeld zorgen voor goede riolering, zodat oppervlaktewater niet vervuild raakt.”

Op de bank

Goud wordt voor meer dan alleen sieraden gebruikt. Al wordt 48 procent van het goud gebruikt voor juwelen, goud heeft meer bestemmingen. Zo wordt het gebruikt voor investeringen (36 procent) en aankopen van de centrale bank (8 procent). De overige 8 procent wordt gebruikt in apparaten. 

Ook waren bij deze workshop goudsmeden van fairtrade goud aanwezig. Ook aan hun werd de vraag gesteld wat zij kunnen betekenen op het gebied van eerlijk goud. “Een belangrijke rol voor ons is anderen inspireren ook over te gaan op de verkoop van duurzaam goud. Zelf moeten wij kritisch blijven doorvragen bij onze leverancier waar het goud vandaan komt.” Eén van de plannen die tijdens deze workshop naar voren kwam is het vormen van een platform waar belanghebbenden gebruik van maken en kennis op het gebied van water vandaan kunnen halen.

De conceptplannen werden aan het einde van de dag overhandigd aan minister Ploumen van Buitenlandse Handel en ontwikkelingssamenwerking. De dag toonde aan dat er nog een lange weg te gaan is. “We zien obstakels, maar vooral kansen. We slaan samen de handen ineen voor duurzaam goud,” aldus Ploumen.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons