Het is een bewolkte zondagmiddag in de Chinese hoofdstad Beijing. Of het is smog. Dat laatste is misschien waarschijnlijker. Ja. Een aanzienlijk aantal mensen draagt mondkapjes. Gezichtsbedekkende kleding is geen probleem hier. Eerder zelfbescherming.
Ik heb een kater. Chinese gastvrijheid is gezellig maar heeft zo zijn gevolgen. Na een drukke dag interviewen besloot ik namelijk dat een biertje in een willekeurige kroeg in de buurt van het Wudaokou metrostation in de buurt van mijn hotel, wel op zijn plek was op zaterdagavond. De jongen die in die betreffende kroeg achter de bar stond was jarig en ging dat vieren. Niet veel later werd ik geconfronteerd met pullen bier, bakken eten en enthousiast schreeuwende Chinezen die luid duidelijk maakten vereerd te zijn met de aanwezigheid van hun buitenlandse gast.
Eén en één is twee en vandaar dus de kater. Ik besluit de overvolle metro naar het centrum van de stad te pakken om de hutong te gaan bewonderen. Deze oude wijken die Beijing ooit kenmerkten worden in sneltreintempo platgegooid om plaats te maken voor megalomane nieuwbouwprojecten. Ze hebben geen plek meer in het nieuwe Beijing dat de Partij voor ogen heeft. En nu ze er nog wél zijn wil ik ze zien ook.
De smalle steegjes rond de Verboden Stad zijn een wereld van verschil met de hoogbouw in de rest van de stad. Een geurbouquet van verschillende soorten specerijen, versgebakken vlees en motorolie hangt op straat. Mensen zitten buiten op de stoep, drinken thee en keuvelen wat met de buren. Een man met zakken rijst hoog achterop zijn brommer gestapeld claxonneert zich een weg door de krioelende massa. Als ik in een klein restaurantje uit vegetarisch opportunisme iets wat lijkt op een kommetje soep selecteer op de volkomen onleesbare menukaart, krijg ik een enorme bak groentesoep met een volledige vis daar ingekwakt. Welkom in het China van vroeger. De hutong zijn levende wijken waar ondanks de drukte een ongrijpbare rust hangt. De rust van de eeuwigheid. Van verstilde geschiedenis en van muren die vertellen over hoe het eeuwen geleden was.
In de rest van de stad is rust een illusie. En de oude wijken verdwijnen daar waar flats en winkelcentra verschijnen. Het kan zomaar zijn dat je in de ochtend het Chinese karakter chai op de voordeur van een hutongwoning aantreft. Dat betekent dat het huis gesloopt gaat worden en dat de bewoners heel snel moeten oprotten naar de buitenwijken van Beijing. De stad moet namelijk ontwikkeld en gemoderniseerd worden. Het land wordt klaargestoomd voor dominantie. Het nieuwe China is gearriveerd om zijn plek in de wereldorde op te komen eisen en geld verdienen is tot god verheven in het Rijk van het Midden.
Ik zit op een bankje bij een tempeltje en rook een sigaret aan de noordrand van het centrum bij het Olympische stadion. Een gigantische boulevard strekt zich uit rondom het Vogelnest. Met gepaste trots presenteert China zich aan de wereld. Wat er precies voor heeft moeten wijken weet ik niet, maar het ziet er in ieder geval indrukwekkend uit. Er worden wat Chinese volksliederen gespeeld door een bandje op straat. De boulevard staat vol met grote aantallen vliegeraars. De lucht is blauw. Naar verluid een absolute zeldzaamheid in Beijing. De traditionele straatstalletjes waar saté geroosterd wordt in de openlucht of waar je snoep en sigaretten kunt kopen staan hier gewoon op de stoep voor de flitsende warenhuizen. Soms gaan nieuw en oud ook hand in hand. Als ik het een beetje begrijp zou dit het Beijing moeten zijn zoals de Partij het graag zou zien.
Ik loop terug naar de Verboden Stad. Betaal een paar yuan voor een lift achterop een elektrische scooter en neem de invallende avond in me op. Het is donker in de wijk. Het verleden lijkt nog mee te kijken in de spelonken van de nacht. Ik raak hopeloos verdwaald en mis de laatste metro naar mijn hotel. Maar dat maakt allemaal niks uit, want ik ben tot over mijn oren verliefd geworden op het oude Beijing. Een liefde die gedoemd is om kort en heftig te zijn. Helaas.
