Achtergrond

Mondiaal Burgerschap: Niets is zeker, alles verandert

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Niets staat vast; alles is onzeker. De enige zekerheid is dat alles verandert. Dat is een terugkerend element tijdens de eerste dag van het Verdiepingstraject Mondiaal Burgerschap. Stel je een zaaltje voor in een bosrijke omgeving in het midden van het land, waar een dag lang prikkelende meningen langskomen, terwijl een kritisch publiek stevig reageert.

België als moderne failed state

Afrikadeskundige Stephen Ellis bijt het spits af: België is tegenwoordig een fail state; Bangladesh heeft een hogere kredietwaardering dan Griekenland; Portugal leent geld bij voormalig kolonie Angola. Kortom: de wereld is enorm in beweging.

Religie als gegeven

En religie en China gaan intussen gewoon hun eigen gang, en van beiden kunnen we leren, zegt Ellis: religie (de geestelijke wereld) is voor vrijwel elke Afrikaan immers realiteit. Wil je als nuchtere Europeaan in Afrika iets bereiken, zul je daar oog voor moeten hebben, ook als je zelf atheïst en agnost bent, bezweert hij. Dit is – zeker vanuit mijn persoonlijke overtuiging, en ook omdat ik voor een christelijke organisatie werk – een punt om mee te nemen: zijn we in de sector soms niet té bang voor het instrumentaliseren van religie bij ons werk?

En China wil intussen in Afrika gewoon lekker ‘investeren’ en predikt daarbij geen moraal of democratie zoals het Westen, maar tapt zonder gêne uit het vaatje van het wederzijdse eigenbelang.

Op de kast

Han Koch (voormalig os-reporter van Trouw) sluit bij dat laatste aan. Aan ‘hulp’ heeft hij een hekel, en ‘barmhartigheid’ ziet hij als een bejaard begrip: Het probleem van de wereld is niet ‘ons’ geefgedrag, maar ons eetgedrag, ons handelssysteem en ons ‘verhouden met de wereld’, zegt Koch

Hoe dan ook; zonder mondiaal burgerschap is de volgende crisis in de wereld een sociale crisis, waarschuwt hij. De oplossing? Geen ‘hulp’ maar (wereld)burgers die met elkaar bouwen aan een sociaal vangnet voor de zwaksten.

Golven aan de horizon

Goed. Een dag dus vol uitgesproken meningen, (soms verhit) debat en tegenstrijdige belangen. Hoe ga je daar nu mee om? Daar hebben ze in het Midden-Oosten wel ervaring mee. Vandaar dat twee trainers van KUMI, die in Israël en de Palestijnse Gebieden werken aan dialoog, hun werkwijze toelichten en proberen toe te snijden op mondiaal burgerschap. Hoe? KUMI gebruikt het beeld van een golf: breng eerst alle bewegingen in kaart, en besluit of ze nog aan de horizon, al op hun hoogtepunt of wellicht al uitstervend zijn. Dit is overigens een vorm die we op onze eigen kantoren best eens zouden kunnen gebruiken; al is het alleen maar omdat je dan van elkaar merkt hoe je bepaalde ontwikkelingen beoordeelt.

Probeer vervolgens de extremen met elkaar te verbinden en te komen tot een creatieve oplossing.

Bijvoorbeeld: de een zegt: duurzaamheid wordt steeds belangrijker; de ander signaleert: het populisme wint grond. Hoe die twee bij elkaar te brengen?

Dat is de uitdaging. In het Midden-Oosten zijn nog niet alle tegenstellingen bij elkaar gebracht, maar praten helpt. Wij gaan daar ook nog even mee door.

Aldwin geluk is hoofd bewustwording bij Stichting Woord en Daad.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons