Onze korte gesprekjes gaan drie jaar nadat ik begonnen ben met het betalen van schoolgeld voor Viola vlotter dan voorheen. Daar is dan ook alles mee gezegd.
Het was haar oude, alleenstaande vader die destijds kwam vragen om schoolgeld voor zijn dochter. Viola, toen 13, kwam langs. Met gebogen hoofd zat ze op haar knietjes voor ons, zo zacht prevelend dat ik er geen touw aan vast kon knopen. Dat is respect in Uganda: onverstaanbaar praten. Duidelijk was dat ze naar school wilde, want verder dan de eerste klas van de middelbare school was ze niet gekomen.
De eerste resultaten waren niet denderend, maar telkens prevelde ze er excuses uit. ‘Teveel klusjes gedaan thuis.’ Of: ‘De school maakt de resultaten met opzet slecht, zodat we harder gaan werken.’ Maar goed. Verdienen alleen geniale kinderen een steuntje in de rug?
Viola kostte me bijna mijn huwelijk. Volgens mijn Ugandese echtgenote, die zich als kind uit de naad werkte om geld voor school te verdienen, gooide ik geld in een bodemloze put en kweekte ik met dit gratis schoolgeld vooral luiheid. Toch weigerde ik mijn filantropische project op te geven. Een Hollander MOET goed doen, niet waar?
Nooit kwamen de resultaten boven slecht of middelmatig uit. En steeds meer vroeg ik me af wat Viola nu voor toekomst heeft. Er is vrijwel geen land ter wereld waar de bevolking zo hard groeit als in Uganda, met gemiddeld 6.7 kinderen per vrouw. Maar waar ze allemaal moeten gaan werken? Kapster, handelaar op de markt of marginaal winkeltje. Samen met de prostitutie (waar Viola ook al niet de looks voor heeft) zijn dat de weinige mogelijkheden voor ongeschoolden.
“Ik werk nu als serveerster in een hotel,” vertelde Viola me laatst. Inmiddels is ze 16. Ze rondde de vierde klas af, vergelijkbaar met MAVO bij ons. Het is me genoeg. Na drie jaar sponsoren stop ik er abrupt mee. Ik voel me een hork maar ze zal het nu echt zelf moeten doen. Zonder mijn e-mailadres achter te laten nemen we afscheid. Succes, Viola!
