Wordt er alleen maar geruzied binnen de EU? Nee, zegt Robert van Dijk van de Directie Integratie Europa. Een kijkje in zijn (werk)keuken.
Robert, wat doet de Directie Integratie Europa?
“Wij coördineren de Nederlandse inzet richting Brussel. Dat is belangrijk omdat we in Brussel als Nederland met één stem moeten spreken op ingewikkelde dossiers waarop meerdere ministeries bevoegd zijn. Bijvoorbeeld in een dossier als de nieuwe ontwikkelingsagenda, waarin milieu en ontwikkelingssamenwerking samenkomen. Binnen de Nederlandse overheid zijn er experts die zich met milieu bezighouden en andere die zich bezighouden met ontwikkelingssamenwerking. De Directie Integratie Europa zorgt ervoor dat die verschillende expertises bij elkaar komen en dat er één coherente inzet richting Brussel gaat.”
Wat voor problemen zouden er dan kunnen ontstaan?
“In Nederland zijn we op de nieuwe wereldwijde ontwikkelingsagenda gelukkig heel gelijkgezind over het bij elkaar brengen van duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking, maar in andere landen ligt dat gevoeliger; verschillende ministeries willen hun eigen ding blijven doen.”
Ligt dat politiek gevoelig?
“Wat denk je? Absoluut!”
Bij welke landen?
“Ik ga geen namen noemen. Het is niet netjes om te praten over de problemen die een ander land heeft in zijn interne coördinatie.”
Iets anders dan. Wat is volgens jou de grootste misvatting over de EU in Nederland?
“Als je de krant leest krijg je soms het gevoel dat die Europese lidstaten het nooit met elkaar eens zijn. Toen ik in Brussel werd geplaatst en naar mijn eerste vergadering ging was ik verrast over hoe vaak we het wél met elkaar eens zijn! Dan blijft er nog een klein gedeelte over waar we naar een compromis moeten zoeken. Voor mij was het een eye opener dat de Europese lidstaten zo vaak op één lijn zitten. Wat we in Europa bereikt hebben door eensgezind op te trekken wordt vaak vergeten: vrede en welvaart, maar ook simpele zaken als goedkoper bellen en reizen binnen de Unie, studentenuitwisselingsprogramma’s, betalen met één munt en geen lange wachttijden meer bij grensovergangen.”
Eind juni verschenen de conclusies van de Europese raad over de post-2015 ontwikkelingsagenda. Wil je meer weten over hoe besluitvorming binnen de EU tot stand komt? Check deze infographic.
Hoe verhouden het Nederlandse beleid en het Europese beleid zich op het gebied van ontwikkelingssamenwerking?
“Het Nederlandse beleid is gericht op de vier speerpunten. Nederland doet waar wij goed in zijn, water, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, veiligheid en voedsel. Andere landen doen waar zij goed in zijn. Landen als Engeland en Frankrijk hebben een voorsprong als zij zich richten op onderwijs omdat dat vaak in hun taal wordt gegeven. De Europese Unie kan als grote donor effectiever zijn op mensenrechten en goed bestuur; als je zoveel geld uitgeeft wordt er nu eenmaal beter naar je geluisterd. Het is van groot belang om de acties van alle EU lidstaten en de Commissie goed op elkaar af te stemmen. We kijken wie wat waar doet en in het partnerland worden dan de stukjes van de puzzel in elkaar geschoven om zo effectief mogelijk – gezamenlijk – op te treden.”
Hoe belangrijk is de Europese Unie voor ontwikkelingssamenwerking?
“De EU, met alle bijdragen van de lidstaten, is de grootste donor ter wereld; groter dan alle andere donoren bij elkaar. Het maakt een groot verschil of je 5 miljoen uitgeeft in een land of 500 miljoen. Enkele jaren geleden besloot Nederland om politieke redenen hulp stop te zetten aan een Afrikaans land, maar dat maakte niet veel indruk. Toen de EU daarmee ging dreigen ging het beleid van het land 180 graden om. Die ommezwaai heeft waarschijnlijk tienduizenden mensen het leven gered. Daarmee zie je meteen het belang van een actieve houding van Nederland binnen de EU. Je behaalt een enorme winst als je het Nederlandse standpunt vertaald weet te krijgen naar Europees beleid. En dat geldt niet alleen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking!”
