In brand
Ik heb het filmpje van haar afslachting op You Tube niet gezien. De BBC toonde het wel op de tv met wiebelende blokjes die haar bebloede, bijna dode lichaam moeten afschermen. Het meest walgelijke zijn de omstanders, mannen die de brute moord met de camera van hun telefoon vastleggen, maar niet ingrijpen. Je ziet haar nog even zwaar gewond en in complete verwarring opstaan. Daarna stort ze in. Als de menigte zich helemaal op haar heeft uitgeleefd, wordt haar levenloze lichaam naar de rivier gesleept waar ze het in brand steken.
De moordaanslag op deze 27-jarige Farkhunda vond plaats op klaarlichte dag, naast een moskee in Kabul. Waar honderden mullah’s, geestelijken, met valse medicijnen en bidkettingen, buiten met hun kraampjes zitten. Ze maken zieke Afghanen wijs voor veel geld ze beter te maken. Farkhunda, een afgestudeerde studente theologie wond zich volgens haar vader al heel lang op om deze afzetpraktijken van de mullah’s. De bewuste ochtend ging ze een verhitte discussie aan met het hoofd van de moskee, eveneens een geestelijke.
In plaats naar Farkhunda te luisteren, schreeuwde hij tegen de menigte dat ‘deze mevrouw enkele bladzijden van de koran in brand had gestoken’. Daarna stortte de omstanders zich op haar. De politie stond er naast en keek toe. Ze was maar een vrouw. Een veel te brutale Afghaanse vrouw. Dat mag niet in een land waar ook zonder de extremistische Taliban vrouwen even goed gewelddadig worden afgeranseld of zelfs vermoord.
Sprakeloos
‘’Ik ben sprakeloos’’, zo reageert Samira Hamidi van het Afghaanse Vrouwen Netwerk. ‘’We hebben in de laatste jaren zoveel geld gestopt in diverse campagnes en projecten om de rechten van vrouwen te bevorderen.En dan wordt er een vrouw zo beestachtig vermoord. Is er dan helemaal niets veranderd?’’.
Ja, dat is er wel. Al is het het nog slechts een voorzichtig begin. Uit woede trokken voor het eerst duizenden de vrouwen in hoofddoeken en geen burqa’s deze week in kabul de straat op. Ze schreeuwden. Ze hadden hun gezichten met rode verf beschilderd uit solidariteit met de bebloede Farkhunda. Niet eerder zag ik zo’n felle en verhitte demonstratie van zoveel vrouwen in de straten van Kabul. Ze droegen de stoffelijke resten van het vrouwelijke slachtoffer als verzet in een begrafeniskist rond. Vrouwen worden in tegenstelling tot mannen in een goedkope lap stof ter aarde besteld.
De Afghaanse president Afsal Ghani, op bezoek deze week bij de Amerikaanse president, greep ogenblikkelijk in. Hij liet de moordenaars van Farkhunda arresteren. Dat kon dankzij het filmpje op You Tube. De 20 politiemannen die bij de moskee stonden en niets deden om het bloedbad te voorkomen zijn ontslagen. Zo stevig greep zijn voorganger Hamid Karzai nooit in.
Ingrijpen
Tijdens Karzai’s regeerperiode kwam er in 2009 weliswaar een wet die een einde moest maken aan het geweld tegen vrouwen. Maar in feite veranderde er niets. Vrouwen die na hun mishandeling en verkrachting aan hun belagers probeerden te ontkomen door te vluchten, werden vaak gearresteerd en beschuldigd van overspel.
Ghani heeft samen met zijn vrouw plechtig beloofd de positie van vrouwen in zijn land te verbeteren. Nu het protest tegen de moord op Farkhunda doorgaat, moet hij doorpakken. Hij heeft de publieke opinie met zich mee. Zelfs voor de meeste conservatieve Afghanen, die zelf ook hun vrouwen slaan, was deze lynchepartij te gortig. Verscheidene Pakistanen zagen dankzij sociale media hoe eerst het slachtoffer met houten stokken en stenen werd bewerkt. Daarna reed er ook nog eens keer een auto over haar beurse lichaam heen.
Het advies van vrouwenorganisaties aan de president is het politiekrops en het aantal aanklagers bij de rechtbank uit te breiden. Met vooral meer vrouwelijke ambtenaren. Hun taak is mannen te arresteren en te berechten die zich schuldig maken aan het mishandelen van vrouwen. Nu lopen ze vrij rond. De rechters moeten veel hogere en strengere straffen uitspreken als afschrikmiddel zodat geen man nog een vinger naar een vrouw durft uit te steken.
Al waren er al vele campagnes. Op scholen moet nog betere voorlichting komen waarin jongens al vroeg wordt uitgelegd respect voor hun moeder, zusjes en meisjes te hebben.
De laatste tien jaar heeft Amerika miljoenen dollars gepompt in de Afghaanse politie. Maar veel van deze agenten hebben zich ook schuldig gemaakt aan het mishandelen van vrouwen. Volgens vrouwenorganisatie was het beter geweest als Amerika ook geld vrij had gemaakt voor programma’s die agenten leren de rechten van vrouwen te respecteren. Het salaris van de Afghaanse politie wordt nog steeds grotendeels betaald door de VS. Ze hebben daardoor een flinke stok achter de deur om agenten die buiten hun boekje gaan te ontslaan.
Ghani, die graag met de Taliban over vrede wil onderhandelen, is geadviseerd vrouwen in zijn onderhandelingsteam op te nemen. Hij wil dat graag doen in de hoop dat de Taliban vrouwen leren te accepteren in hun land als onderdeel van een groter verzoeningsproces. Vrouwen maken wel meer dan de helft van de bevolking uit.
Voor Farkhunda komen al deze mooie toezeggingen te laat. Ze was wel de gangmaakster. Haar graf in Kaboel is een monument voor het vrouwenverzet in Afghanistan geworden.
