Wat dragen sterren bij aan een betere wereld?
Ditmaal een speciale 'koningseditie'.
Zou koning Willem-Alexander wel eens afgunstig kijken naar zijn collega's in het buitenland? In verre oorden hebben sommige monarchen nog veel macht, zwemmen ze in het geld en is hun wil wet. Dat is pas het leven van een echte koning.
OneWorld zet vijf bijzondere collega's van Willem-Alexander op een rijtje. Koningen met een grote invloed op hun natie. Soms zelfs nog staatshoofden die de absolute macht hebben. De één is fan van Frank Sinatra (de koning van Maleisië), de ander van Elvis Presley (Thailand). Maar allemaal zijn het mannen die hun land bijeen houden en de naam koning met trots dragen.
De Drakenkoning
Koning Jigme Khesar Namgyel Wangchuck en koningin Ashi Jetsun Pema.
Hij is nog maar 35 jaar, maar toch al ruim 8 jaar de koning van Bhutan: Jigme Khesar Namgyel Wangchuk. Zijn officiële titel is Druk Gyalpo, oftewel: Drakenkoning.
Dit is een man naar ons hart. Zijn vader startte de ontwikkeling van een parlementaire democratie in dit dun bevolkte land dat ingeklemd ligt tussen Tibet (China) en India. De Drakenkoning heeft de democratie verder uitgewerkt en in 2008 vonden er onder zijn bewind de eerste verkiezingen plaats. Nu is er een parlementair systeem met meerdere politieke partijen. De koning kan zelfs afgezet worden door een tweederde meerderheid van het parlement.
Misschien ken je Bhutan van het Bruto Nationaal Geluk. Dit is een door de vader van de huidige koning bedacht systeem waarbij geluk en geestelijke en sociale ontwikkeling voorop staan.
Koningsdag in Bhutan
De inwoners van Bhutan vieren op twee dagen 'koningsdag': op 21 februari vieren ze de verjaardag van de koning en op 17 december de start van de monarchie. Beide dagen zijn officiële feestdagen.
Een koning zonder veel macht: Letsie III van het Afrikaanse bergland Lesotho. Net als Nederland is Lesotho een constitutionele monarchie met een parlementaire democratie. Maar de werkelijke macht in het land ligt bij de traditionele chiefs.
Letsie III werd twee keer koning. Na een staatsgreep in 1990 werd zijn vader uit het land verbannen. Na de val van de junta in 1995 trad Letsie III af ten gunste van zijn vader. Die stierf nauwelijks een jaar later bij een auto-ongeluk, waarna hij het stokje weer overnam.
De politieke situatie in het land schijnt een puinhoop te zijn. Politieke leiders gunnen elkaar het licht in de ogen niet. De koning is de stille kracht achter de schermen en het symbool van nationale eenheid. Bijzonder is ook dat hij het maar bij één vrouw houdt, in tegenstelling tot veel van zijn onderdanen. En wat doe je als koning van een land dat net zo groot is als België? Hij is 'gewoon' boer.
Koningsdag in Lesotho
Op 17 juli is Letsie III jarig en viert Lesotho 'koningsdag', een officiële feestdag. De koning zelf kijkt dan naar de militaire parade die voor hem georganiseerd wordt.
De Sultan
Bij een sultan zie ik gelijk olifanten voor me. Maar rijden op een olifant, daar is deze sultan een beetje te oud voor. Abdul Halim Muadzam Shah is de sultan van Kedah sinds 1958 en het staatshoofd van Maleisië sinds 2011. Hij was al eerder staatshoofd van dit land tussen 1970 en 1975. De beste man is stokoud: 88 jaar.
Het bijzondere aan deze koning is dat hij gekozen wordt. Uit de negen sultans van het schiereiland Malakka wordt telkens voor vijf jaar een koning gekozen. Abdul Halim is de eerste sultan die twee keer tot koning is gekozen.
Zijn functie is ceremonieel, maar ook deze koning is hét symbool van de natie en wordt op handen gedragen. Moet ook wel, want op belediging van de koning staat drie jaar gevangenisstraf.
Koningsag in Maleisië
Geen nationale feestdag voor de koning in Maleisië. Wel is er een officiële feestdag voor de verjaardag van iedere sultan, deze feestdagen gelden alleen voor het district waar de sultan aan de macht is. Op 18 januari wordt de verjaardag van Abdul Halim gevierd.
De Eilandenkoning
De koning in het midden, met zijn twee zonen bij de begravenis van zijn vader in 2006
ʻAhoʻeitu ʻUnuakiʻotonga Tukuʻaho. Spreek die naam maar eens uit zonder te stotteren. Dat is de naam van de koning van Tonga. Maar je mag hem ook koning Tupou IV noemen. Hij is het staatshoofd sinds 2012, maar tussen 2000 en 2006 was hij ook premier van deze eilandengroep in Polynesië.
Hij zal wat af moeten reizen, deze koning om al zijn onderdanen te ontmoeten. Tonga bestaat namelijk uit 177 eilandjes. Waren vele koninkrijken vroeger onderdeel van het Britse rijk, Tonga heeft nooit zijn eigen bestuur verloren.
Dit is nog een koning met échte macht. Alhoewel Tonga een grondwet heeft, is de koning de baas. Een minister-president die hem niet aanstaat kan door de koning de laan uit worden gestuurd. Bijzonder is ook dat deze koning nog steeds niet echt gekroond is. Dat staat gepland voor juli dit jaar.
Koningsdag in Tonga
Dit jaar een groot feest in Tonga: op 4 juli is de koning jarig. Dat op zich is al reden voor een nationale feestdag. Maar dit jaar wordt hij ook gekroond. Staatshoofden van over de hele wereld zijn hierbij aanwezig.
De Grote
De koning van Thailand vertoont zich tegenwoordig nauwelijks meer in het openbaar.
Willem-Alexander mag dan populair zijn in ons land, deze koning wordt in Thailand werkelijk vereerd. Phra Bat Somdet Phra Poramintharamaha Bhumibol Adulyadej Mahitalathibet Ramathibodi Chakkrinaruebodin Sayamminthrathirat Borommanatbophit is zijn volledige titel, of kortweg Bhumibol.
De koning is de langstzittende monarch ter wereld en ook nog eens de allerrijkste. Hij heeft redelijk wat bijgedragen aan de democratie in zijn land. Thailand is geen stabiel land wat dat betreft. Onder het bewind van Bhumibol vonden er vele staatsgrepen plaats, maar de koning staat altijd boven de strijdende partijen en levert zelfs ongezouten kritiek op de regeringen.
De verering van de koning gaat ver in Thailand. De afbeelding van Bhumibol is nooit ver weg. In het bijzijn van de koning wordt iedereen geacht lager te zitten en mag niets direct in zijn handen gegeven worden. Majesteitsschennis wordt streng bestraft. Maar gelukkig strijkt de koning dan vaak over zijn hart en wordt gratie verleend.
Koningsdag in Thailand
Thailand heeft maar liefst 5 'koningsdagen'. Het feest begint jaarlijks op 6 april met Chakri-dag, dan wordt herdacht dat op 6 april 1782 de huidige dynastie aan de macht kwam. Op 5 mei is het Kronings Herdenkingsdag en vieren de Thai dat in 1950 Bhumibol tot koning werd gekroond. Op 12 augustus is de viering van de verjaardag van koningin Sirkit en op 23 oktober is het Chulalongkorndag: de herdenking van de sterfdag van konng Chulalongkorn in 1910. En tenslotte op 5 december is het echte grote feest: de verjaardag van koning Bhumibol. Die dag staat helemaal in het teken van de verering van de koning.
