Prachtig, die herfstkleuren in Nederland. De bladeren echt mooi geel, oranje en rood geworden. Tijd om een mooie boswandeling te maken en daarna thuis te genieten van een heerlijke kom pompoensoep en een zacht bockbiertje bij de open haard. Als je deze week de krant open slaat, zul je waarschijnlijk wel een verhaal aantreffen over de Fair Trade Week. Eind oktober staan we stil bij eerlijke internationale handel die door onder andere het Max Havelaar-keurmerk dichterbij komt.
Als verantwoorde ondernemers zijn wij erg positief over de aanjagers van het eerlijker maken van de handelsketen, zodat iedereen zijn rechtvaardige deel krijgt. Er valt natuurlijk wel het een en ander af te dingen op het Fair Trade keurmerk (de overheadkosten zijn te hoog, de verbeteringen voor boeren nog minimaal red.), maar per saldo zorgt het ervoor dat er een beweging ontstaat waardoor het leven van boeren in ontwikkelingslanden verbetert.
De discussie over een Fair Trade label voor Nederlandse producenten laait ook steeds vaker op. Er is een label dat Fair Produce heet en dat met name in de champignonteelt gebruikt wordt. De champignonteelt kon zo'n keurmerk ook wel gebruiken: die stond bekend om het uitbuiten van Oost-Europese werkkrachten. Een meer algemeen keurmerk voor Nederland wil nog niet helemaal beklijven.
Door zelf te verpakken, blijft er meer geld op de boerderij
Samen met het Landbouw Economisch Instituut en de Universiteit Wageningen is Willem&Drees aan het onderzoeken of onze boeren een betere prijs ontvangen dan dat de markt betaalt. Wij hebben natuurlijk al gevraagd bij onze boeren of dat zo is en denken dat wij er goed uit zullen komen. Dat komt vooral omdat de boer bij Willem&Drees meer doet. In plaats van een volle vrachtwagen met aardappels leveren onze boeren de aardappels verpakt in zakken van anderhalve kilo met acht zakken per kist. Dat is veel meer werk, maar hierdoor blijft er ook meer op de boerderij. Het onderzoek lijkt dezelfde conclusie te trekken: "Willem en Drees geeft een meer evenredige verdeling van de (bruto) marge dan gangbare ketens". In gewone mensentaal: Willem en Drees keert een groter deel van de winst uit aan boeren.
Als afgestudeerd ontwikkelingseconoom heb ik me altijd geïnteresseerd voor een eerlijke verdeling in de keten. En het is dus ook niet gek dat Drees en ik met dit thema aan de slag zijn gegaan. Een eerlijke melkprijs, een goede betaling voor je varkensvlees of een beloning voor die mooie appel die je hebt geteeld is gewoon fair.
Wij zouden eigenlijk Max Havelaar en het Fair Trade keurmerk willen uitdagen om ook voor lokale producten te strijden voor eerlijke handel. Want ook Nederlandse boeren hebben recht op een leefbaar loon en een eerlijke beloning als zij investeren in milieuvriendelijkheid en kwaliteit. De methodiek voor de aanpak in de ontwikkelingslanden hoeft helemaal niet zoveel te verschillen en je pakt daarmee een onderwerp op, met de boerenprotesten van deze zomer in het achterhoofd, dat heel actueel is. Een eerlijke verdeling in de voedselketen die zowel open staat voor boeren in ontwikkelingslanden als boeren die het beter en anders doen in de geïndustrialiseerde landen.
Willem Treep is medeoprichter van Willem&Drees, een leverancier die lokaal geproduceerde levensmiddelen terug op het schap in de buurt brengt of online aanbiedt aan de consument.
Als voedselondernemer én idealist gaat hij in deze blogreeks op zoek naar lokale oplossingen voor mondiale voedselproblemen. Onderweg stuit hij op diverse dilemma´s.
